Φτιάξε κι εσύ όπως παλιά τον δικό σου χαρταετό

Το έθιμο κατασκευής χαρταετών για την Καθαρά Δευτέρα από παιδιά στις γειτονιές και στα χωριά, όπως ακριβώς γινόταν ακόμα και πριν από 40 χρόνια, αναβίωσε χθες με την κατασκευή ενός χαρταετού για τα «Χανιώτικα νέα» και το «Επαρχιακό φως» στο Κρητικό Παραδοσιακό Σπίτι της Σούδας του Δήμου Χανίων. Στο Κρητικό Σπίτι, μας υποδέχτηκαν ο κ. Ηλίας Φραγκιαδάκης, μέλος του Δ.Σ. Πολιτιστικού Συλλόγου Σούδας με την πολιτισμιολόγο, ξεναγό στο Κρητικό Σπίτι κα Αντωνία Παπαδημουλά, όπου μετά από μια σύντομη ξενάγηση, άρχισαν από κοινού την κατασκευή του χαρταετού χρησιμοποιώντας καλάμια, χαρτιά εφημερίδας, αλευρόκολλα και σπάγκο για το δέσιμο και φυσικά για το πέταγμά του. Ο κ. Φραγκιαδάκης, αφού έκοψε και καθάρισε τα καλάμια, χρησιμοποίησε για το σώμα του χαρταετού τέσσερα από αυτά με ίδιο πάχος και μήκος, σχηματίζοντας οκτώ πλευρές. Η κα Παπαδημουλά, αφού έφτιαξε την αλευρόκολλα άρχισε να ενώνει τις εφημερίδες χρησιμοποιώντας αντί για πινέλο ένα μικρό ματσάκι με άνηθο. «Έτσι πρόλαβα κι εγώ την κατασκευή των χαρταετών όταν ήμουν μικρό κορίτσι», μας είπε. Από την πλευρά του ο κ. Φραγκιαδάκης, τόνισε πως «το πιο σημαντικό σημείο για την επιτυχία του χαρταετού είναι τα ζύγια και η ουρά η οποία πρέπει να έχει μήκος όσο η περίμετρος του σώματος του. Το πέταγμα στη συνέχεια χρειάζεται δύο άτομα και με κόντρα τον αέρα. Αν ο χαρταετός είναι σωστά κατασκευασμένος και η καλούμπα είναι μεγάλη, θα ανέβει πολύ ψηλά. Ο καιρός σήμερα δεν μας βοηθά, υπάρχει άπνοια αλλά ελπίζω την Καθαρά Δευτέρα να είναι διαφορετικός και να δούμε τον ουρανό γεμάτο με χαρταετούς». Τι λέει το έθιμο για τους χαρταετούς: «Ανατρέχοντας στο μακρινό παρελθόν υπάρχει μια άποψη που λέει ότι ο χαρταετός ανακαλύφθηκε στην Αρχαία Ελλάδα με χρονολογία το 400 π.Χ. Υπάρχει, όμως και ή άλλη άποψη που θέλει τον χαρταετό ν’ ανήκει στην παράδοση της Κίνας με ακόμα πιο παλιά χρονολογία. Το έθιμο αυτό διατηρήθηκε έχοντας σκοπό την επικοινωνία των ανθρώπων με τον Θεό. Όσο πιο ψηλά πετούσε ο χαρταετός, τόσο πιο πιθανόν θεωρούσαν να δει ο Θεός τις ευχές που γραφόταν στο σώμα του ή κρεμιόντουσαν πάνω του και να τις πραγματοποιήσει και δεν είναι τυχαίο ότι το έθιμο γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα που είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής, μιας περιόδου κατά την οποία οι χριστιανοί αρχίζουν την μεγάλη νηστεία μέχρι το Πάσχα». Η κα Παπαδημουλά, αφού μας εξήγησε την ιστορία του εθίμου των χαρταετών, άναψε τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο και έψησε ένα κομμάτι πλασμένο ζύμης με μορφή γυναίκας που έχει επτά πόδια, δίνοντας της την ονομασία Κυρά Σαρακοστή. «Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα για την Σαρακοστή και το Πάσχα και δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα αυτοσχέδιο ζυμάρι με πολύ αλάτι για να μην χαλάει. Είναι ένα ημερολόγιο, όπου το κάθε πόδι της γυναίκας που την λέμε Κυρά Σαρακοστή, συμβολίζει και μία εβδομάδα της Μεγάλης Σαρακοστής» κατέληξε η κα Παπαδημουλά. Η κατασκευή του χαρταετού καθώς και η ξενάγηση στο Παραδοσιακό Κρητικό Σπίτι, βιντεοσκοπήθηκε και μπορείτε να την δείτε εκτός από την ιστοσελίδα μας και στο κανάλι μας καθώς και στην ιστοσελίδα και το κανάλι της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα».

Γιάννης και Ηλίας Κάκανος