ΣΤΟΝ ΒΑΦΕ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ – Τιμήθηκε η μνήμη 130 γυναικόπαιδων του σπηλαίου Κρυονερίδας

19/08/2023 στο 2023, Κοινωνικά - Πολιτιστικά, Ρεπορτάζ

Με αρκετό κόσμο, μεταξύ αυτών και πολλά μικρά παιδιά περπάτησαν το δύσβατο μικρό σε μήκος μονοπάτι της φαραγγιού Λαγκός, το οποίο αρχίζει από τα τελευταία σπίτια της κεντρικής γειτονιάς του Βαφέ για το βραχώδες εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Ερημίτη και το ιστορικό σπήλαιο Κρυονερίδας για τη Θεία Λειτουργία και το μνημόσυνο, αλλά και το τρισάγιο στη συνέχεια στο μαρτυρικό σπήλαιο στη μνήμη των 130 γυναικόπαιδων που είχαν χάσει τη ζωή τους τον Αύγουστο του 1821 από τους Τούρκους.

Η εκδήλωση του πρώτου μέρους συνεχίστηκε στο Ηρώο της κεντρικής πλατείας του χωριού με επιμνημόσυνη δέηση εις μνήμην των πεσόντων στους εθνικούς αγώνες, καταθέσεις στεφάνων και τήρηση ενός λεπτού σιγής.

Η συνέχεια του δεύτερου μέρους πραγματοποιήθηκε στον αύλειο δροσερό χώρο από τα πλουσια φυλλώματα των υπεραιωνόβιων πεύκων του παλιού δημοτικού σχολείου με χαιρετισμούς από τους διοργανωτές, ομιλία από τον συνταξιούχο δημοσίου Αλέξανδρο Πρωτόπαπα, καταγόμενο από τον Βαφέ και κέρασμα σε όλους, ενώ το απόγευμα ακολούθησαν στον χώρο του σχολείου αθλητικοί αγώνες μικρών και μεγάλων.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Ο δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης τόνισε: “ Αξιωθήκαμε και φέτος να ανηφορισουμε σε αυτό το ιστορικό μονοπάτι που οδηγεί στον τόπο της θυσίας 130 Βαφιανών και παράλληλα να συμμετέχουμε ως χριστιανοί ορθόδοξοι στο ερημοκλήσι του Αϊ Γιάννη του Ερημίτη. Αυτό είναι το χρέος μας να ξεκινάμε από την αρχή των εκδηλώσεων και να πηγαίνουμε μέχρι τέλους. Κι έτσι να τιμούμε πραγματικά όλους εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους για να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα τα αγαθά της ελευθερίας”, ενώ καταλήγοντας επεσήμανε: “Το δικό μας χρέος είναι πρωτίστως να δημιουργούμε συνθήκες κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης, απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη του Δήμου μας”.

Εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης ο Περιφερειακός Σύμβουλος Κωνσταντίνος Γύπαρης υπογράμμισε τα εξής: “Σήμερα που το κυνήγι των υλικών αγαθών έχει καταντήσει αυτοσκοπός, που το βόλεμα, το χρήμα και όλες οι υπόλοιπες απαξίες καταδυναστεύουν την ζωή μας, έχουμε ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά να επιστρέφουμε νοερά όλο και πιο συχνά στα λόγια και στα έργα εκείνων των ανθρώπων, που προτίμησαν τον θάνατο, αλλά δεν θέλησαν να παραδοθούν και να ντροπιαστούν. Πρέπει να τους τιμούμε για να μην λησμονούν οι νέες γενιές, πως υπήρξε εποχή που η ιδέα της πατρίδος και της ελευθερίας είχαν τους καταπληκτικούς προμάχους και υπερασπιστές και πως αν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα είχε την τύχη σήμερα η νέα γενιά να ζει σε μια μεγάλη και ελεύθερη Ελλάδα, που εκείνοι με τόσες θυσίες απλόχερα μάς προσέφεραν…”.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωματείων Αποκορώνου Γιάννης Τερεζάκης σημείωσε: “Η Ομοσπονδία μας όπως και τα προηγούμενα χρόνια τιμά και φέτος τους θυσιασθέντες Βαφιανούς στην Κρυονερίδα επισημαίνοντας να μην πάει χαμένη η θυσία τους..”.

Οι χαιρετισμοί έκλεισαν με τελευταίο τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαφέ Βαρδή Βασιλαντωνάκη ο οποίος αφού καλωσόρισε τις Αρχές και τον κόσμο που τίμησαν με την παρουσία τους την επέτειο των 202 χρόνων από το ολοκαύτωμα των γυναικοπαίδων του χωριού που έγινε τον Αύγουστο του 1821 στο σπήλαιο της Κρυονερίδας αναφέρθηκε στα πεπραγμένα του Πολιτιστικού Συλλόγου καθόσον έχει λήξει η θητεία του διοικητικού συμβουλίου.

ΟΜΙΛΙΑ

Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο συνταξιούχος δημοσίου Αλέξανδρος Πρωτόπαπας, καταγόμενος από τον Βαφέ, ο οποίος μέσα από μια λεπτομερή αναφορά στα δραματικά ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, τα εξής: “Κάθε φορά που η Κρήτη βρέθηκε υπόδουλη από ξένους κατακτητές, το χωριό μας λόγω θέσης αλλά κυρίως λόγω γενναιότητας και πατριωτισμού των κατοίκων του, υπήρξε τόπος αδούλωτος. Σήμερα γιορτάζουμε μαζί την τοπική εθνική γιορτή του χωριού, που αναφέρεται στο ολοκαύτωμα των γυναικοπαίδων από τους Τούρκους στο σπήλαιο της Κρυονερίδας. Στα νότια του χωριού μας και σε απόσταση περίπου 500 μέτρων τελειώνει ο Λαγγός, ένα φαράγγι κατάφυτο με πλούσια χλωρίδα που ξεκινά από τις ρίζες των Λευκών Ορέων. Στη δεξιά πλευρά του, στην κόγχη ενός σπηλαίου είναι κτισμένο το εξωκλήσι του Αϊ Γιάννη του Ερημίτη, με μια εικόνα του μαχαιρωμένη από τους Τούρκους. Απέναντι από το εξωκλήσι αυτό και σε υψόμετρο περίπου 240 μέτρων υπάρχει ένα μικρό σπήλαιο χωρίς ιδιαίτερη σπηλαιολογική αξία αλλά με μεγάλη και τραγική ιστορία, καθώς αποτέλεσε τόπο μαρτυρίου για 130 κατά πλειοψηφία γυναικόπαιδα. Εκεί μέσα υπάρχει και η μικρή γούρνα με το κρύο νερό που έδωσε και το όνομα της στο σπήλαιο Κρυονερίδα”.

Συνεχίζοντας ο κ. Πρωτόπαπας σημείωσε: “ Τον Αύγουστο του 1821, ο Οσμάν και ο Ρεσίτ Πασάς επικεφαλής τεράστιων δυνάμεων, εισβάλλουν από το Ρέθυμνο και απωθούν τους λίγους και σχεδόν άοπλους επαναστάτες στα στενά του Αλμυρού. Καίγονται τα όμορφα χωριά του Αποκόρωνα και οι επαναστάτες καταφεύγουν στα βουνά. Οι επιδρομείς μπαίνουν και στον Βαφέ, τον βρίσκουν σχεδόν έρημο, αφού οι άντρες είχαν καταφύγει στα γύρω βουνά και τα γυναικόπαιδα στην Κρυονερίδα. Ξεσπούν βάναυσα στους λίγους ανήμπορους και τους δολοφονούν άγρια… Οι Τούρκοι ανακάλυψαν και το σπήλαιο της Κρυονερίδας το οποίο ήταν πολύ απόκρυφο και μέσα σε αυτό είχαν γλιτώσει από άλλες επιδρομές οι κάτοικοι του Βαφέ. Για τρεις ημέρες οι βάρβαροι επιδρομείς, μετά την ανακάλυψη του σπηλαίου προσπαθούσαν να πείσουν τους έγκλειστους να βγουν έξω και να παραδοθούν. Μάταια όμως, κανένας δεν έβγαινε, προτίμησαν να μείνουν εκεί και να πεθάνουν. Οι βάρβαροι μη έχοντας άλλη επιλογή αποφάσισαν να τους εξολοθρεύσουν με ένα σατανικό σχέδιο. Μάζεψαν κατσιγάρους, χλωρά κλαδιά, θειάφι, κουρέλια τοποθετώντας τα στο στόμιο του σπηλαίου και άναψαν φωτιά…”

Καταλήγοντας ο κ. Πρωτόπαπας τόνισε ότι “ από τους 130 που ήταν μέσα κατάφεραν, άγνωστο πώς, να σωθούν 5 με 6 άτομα.”.

Αμέσως μετά ρωτήσαμε τον ομιλητή γιατί προτιμήθηκε το σπήλαιο της Κρυονερίδας ως κρυψώνα αφού λίγες δεκάδες μέτρα χαμηλότερα υπάρχει το σπήλαιο Καλαμάτο που είναι μεγαλύτερο και πλέον ευρύχωρο για να μας πει: “ Πράγματι το σπήλαιο αυτό είναι έτσι όπως λέτε και έχει και μεγάλη αρχαιολογική αξία, αλλά δεν είναι απόκρυφο όπως η Κρυονερίδα”.

Την εκδήλωση παρουσίασε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Ευαγγελία Πρωτόπαπα καταγόμενη από τον Βαφέ. Στο τέλος προσφέρθηκαν παγωμένα νερά, αναψυκτικά και διάφορα γλυκά και εδέσματα. Παραθέτουμε αρκετά στιγμιότυπα από την εκδήλωση.

Γιάννης και Ηλίας Κάκανος