ΣΤΟΝ ΠΡΑΣΕ – Ένας παλιός νερόμυλος στο έλεος του χρόνου (Και βίντεο)

27/07/2019 στο 2019, 2019, Βιντεοσκοπήσεις, Κοινωνικά - Πολιτιστικά, Ρεπορτάζ

Μικρό πανέμορφο, εύφορο και δροσερό χωριό της πρώην επαρχίας Κυδωνίας ο Πρασές απέχει από τα Χανιά 35 χιλιόμετρα καθοδόν για όσους πηγαινοέρχονται στον Ομαλό, το Ανατολικό Σέλινο και άλλα χωριά της περιοχής.

Το χωριό αυτό, όπως και πολλά άλλα εξακολουθεί ν’ αντιστέκεται στις αντιξοότητες που πλήττουν διαχρονικά την αγροτική ορεινή ύπαιθρο προσπαθώντας με τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους σήμερα στις δέκα γειτονιές του, αλλά και με άλλους χωριανούς που μένουν κυρίως στα Χανιά, να καλλιεργούν και να φροντίζουν τις περιουσίες όσο το δυνατόν καλύτερα και να συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις του δραστήριου Πολιτιστικού Συλλόγου, όπως είναι η γιορτή του κάστανου καθόσον ο Πρασές φημίζεται για την πλούσια παραγωγή μετά τις ελιές.

Η φετινή κακοκαιρία η οποία προκάλεσε πολλές ζημιές σε πολλά χωριά, έπληξε και τον Πρασέ τον οποίο επισκεφθήκαμε εκείνη την περίοδο. Πηγαίνοντας, λοιπόν, για τη γειτονιά Κουκουριανά πεζοπορήσαμε αρκετά αφού ο δρόμος σε πολλά σημεία ήταν σε άθλια κατάσταση με τους κατοίκους αποκομμένους.

Στο σπίτι του μας υποδέχτηκε ο συνταξιούχος αγροφύλακας Ευτύχιος Φραγκιουδάκης για να μας πει ότι «αυτή τη βαρυχειμωνιά δεν την έχουμε ζήσει άλλη φορά. Ένα σπίτι στη γειτονιά μας χάλασε και το δικό μας έβαλε μέσα πολλά νερά, ενώ το ρεύμα και το τηλέφωνο ήρθαν χθες…». Ο κ. Φραγκιουδάκης, αξίζει να πούμε, είναι και φανατικός αναγνώστης στα «Χανιώτικα νέα» και στο «Επαρχιακό φως». «Ξεφυλλίζω και διαβάζω πολλές φορές, μαθαίνοντας τα πάντα όπως και τα οδοιπορικά σας. Με πρώτη ευκαιρία που θα μας επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες θέλω να κάνουμε ένα αφιέρωμα στο χωριό αρχίζοντας από τον εγκαταλελειμμένο νερόμυλο που μέχρι και αρχές της δεκαετίας του 1960 ήταν ένας επαγγελματικός πολυχώρος και εμπορικό κέντρο του χωριού», μας είπε. Μετά χαράς του απαντήσαμε να το κάνουμε. Δυστυχώς, όμως, ο άνθρωπος αυτός έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, αλλά εμείς τηρώντας την υπόσχεση που του δώσαμε κάνουμε πράξη στη μνήμη του την επιθυμία που μας είχε ζητήσει.

Με δύο ηλικιωμένους ξεναγούς, οι οποίοι γνώριζαν την ιστορία του νερόμυλου, τον παλιό συνάδελφο του αγροφύλακα κ. Ευτύχιο Χαρχαλάκη και τον κ. Εμμανουήλ Λιονάκη, ξεκινήσαμε το αφιέρωμα, καταγράφοντας τα εξής: «Όπως έχω ακούσει ο νερόμυλος που ήταν και φάμπρικα, καφενείο, μπακάλικο, ραφείο και διέθετε πριονοκορδέλα, λειτούργησε πολλά χρόνια πριν από την κατοχή και συνέχιζε να λειτουργεί μέχρι και το 1960 περίπου από την οικογένεια Καννιτσάκη. Η κινητήρια δύναμη ήταν το νερό που ερχόταν με μια σωλήνα διαμέτρου περίπου μισού μέτρου από μια τεράστια στέρνα η οποία γέμιζε από τον ποταμό που διαπερνά το χωριό μας», υπογράμμισε ο κ. Χαρχαλάκης.

Από την πλευρά του ο. κ. Λιονάκης σημείωσε: «Είχα την τύχη να εργαστώ εδώ σε ηλικία 16 χρονών και μαζί με μένα εργαζόταν και επτά άλλοι. Το Καμπί έτσι λένε την περιοχή, με αυτό τον νερόμυλο και τις άλλες δραστηριότητες ήταν εμπορικό κέντρο. Εδώ έφερναν τα σιτηρά και τις ελιές τους οι χωριανοί μας. Υπήρχαν ξεχωριστές μυλόπετρες για τις ελιές και τα σιτηρά. Είχαμε και την πριονοκορδέλα που κόβαμε τα ξύλα καθώς και καφενείο, μπακάλικο και ραφείο. Η επιχείρηση διέθετε ηλεκτρικό ρεύμα και τηλέφωνο ακόμα».

Ο Πρασές της παλιάς εποχής, μας είπαν αμφότεροι, είχε αρκετό κόσμο στις δέκα γειτονιές και στο δημοτικό σχολείο τα παιδιά ήταν πολλές φορές πάνω από 70. Σήμερα το χωριό μας έχει ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, ενώ παραμένει πλούσιο σε εισοδήματα κάστανου, ελαιολάδου και οπωροκηπευτικών. Ο Πρασές είχε έδρα Κοινότητας και συμπεριελάμβανε και τα χωριά Νέα Ρούματα, Χωστή και Σκίδια. Σήμερα ανήκει στον Δήμο Πλατανιά. Κεντρική μας εκκλησία είναι ο Άγιος Ιωάννης, ενώ έχουμε και άλλες με πιο παλιά την εκκλησία του Ευαγγελισμού».

Γιάννης και Ηλίας Κάκανος

Ο μακαριστός κ. Ευτύχιος Φραγκιουδάκης στην αυλή του σπιτιού του με τη σύζυγό του κα Νίκη την χειμερινή περίοδο με τον αποκλεισμό, όταν τους επισκεφθήκαμε