Επαρχιακό Φως Ειδήσεις-Ρεπορτάζ-Πολιτισμός-Κοινωνία-Άποψη
Η μοναστηριακὴ διατροφὴ έχει πολλά οφέλη για την υγεία, όπως τονίστηκε κατά την παρουσίαση του βιβλίου “ Μοναστική διατροφική συμπεριφορά και ψυχοσωματική υγεία – μακροβιότητα” του ανώτερου αξιωματικού και ιατρού του Πολεμικού Ναυτικού Ηλία Μαζοκοπάκη, το απόγευμα του Σαββάτου στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Την εκδήλωση διοργάνωσαν το Πατριαρχικὸ Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γουβερνέτου, ἡ Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ἑνότητα Χανίων και η Ἕνωση Πνευματικῶν Δημιουργῶν Χανίων.
Ομιλητές ήταν ο Ιερομόναχος Καλλίνικος, αρχιγραμματέας της Ιεράς Κοινότητας Αγίου Όρους και ο Χρήστος Λιονής, ομότιμος καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και επισκέπτης καθηγητής Πανεπιστημίου Linkoping Σουηδίας.
Συντονιστής ήταν ο Χρήστος Καραγιάννης, αντιπρύτανης έρευνας, καινοτομίας και δια βίου μάθησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος τόνισε ότι “το πόνημα αυτό έρχεται με λόγο ακαδημαϊκό και ταυτόχρονα κατανοητό να επαναφέρει στο προσκήνιο όλα εκείνα τα καλά κρυμμένα μυστικά που οι σοφοί γέροντες των Ιερών Μονών μας γνώριζαν με απλότητα και ενέταξαν στον καθημερινό τους βίο. Το έργο του εν λόγω ερευνητή κ. Μαζοκοπάκη συνδυάζει την επιστημονική έρευνα και ανάλυση με την κοινή γιορτή των χαρισματικών πνευματικών ανδρών, των μοναχών μας. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν τη σκέψη του και ας τον γνωρίσουμε μέσα από την παρουσίαση την οποία θα ζήσουμε απόψε”.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο πλοίαρχος (ΥΙ) Ηλίας Μαζοκοπάκης Π.Ν. γεννήθηκε στην Ποταμίδα Κισάμου και σπούδασε Ιατρική στο ομώνυμο τμήμα της σχολής επιστημών και υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της στρατιωτικής σχολής αξιωματικών σωμάτων από την οποία αποφοίτησε το έτος 1996. Έχει εκπονήσει πλήθος ερευνητικών μελετών, Ιατρικού και Θεολογικού περιεχομένου, που έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα ξενόγλωσσα και ελληνόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά και ανακοινωθεί σε επιστημονικ΄λες εκδηλώσεις. Σήμερα υπηρετεί ως μόνιμος αξιωματικός Υγειονομικού στο Πολεμικό Ναυτικό, προσφέροντας τις υπηρεσίες του ως διευθυντής Παθολογικής κλινικής στο Ναυτικό Νοσοκομείο Κρήτης.
Ο συγγραφέας Ηλίας Μαζοκοπάκης αναφερόμενος στη σημασία της διατροφής υπογράμμισε μεταξύ άλλων τα εξής: “ Ἡ μοναστική διατροφικὴ συμπεριφορὰ βασίζεται στις γενικὲς διαιτητικὲς αρχὲς και εντολὲς της Αγιογραφικής και Ορθόδοξης Πατερικής μας παράδοσης. Ο ορθόδοξος μοναχὸς δεν χρησιμοποιεί την τροφὴ ως μέσο για τη βίωση μιας πρόσκαιρης υλικής απόλαυσης και ηδονής που θα του καλύψει προσωρινὰ τις ποικίλες ψυχοσυναισθηματικὲς ανάγκες, αλλὰ ως μέσο για τη συντήρησή του στη ζωὴ και υπόβαθρο ανόδου του προς τον Θεὸ για τη βίωση της γνήσιας και αιώνιας πνευματικής (ή νοεράς) ηδονής. Η μοναστηριακὴ διατροφὴ αποτελεί ένα πρότυπο (μοντέλο) διατροφής που εκπληρώνει βασικὰ αξιώματα μιας υγιεινής διατροφής όπως: α) την ποικιλία τροφίμων, η οποία συμβάλλει σημαντικὰ στην, όσο το δυνατόν, πληρέστερη κάλυψη των διατροφικών αναγκών, β) το μέτρο, με την έννοια της κατανάλωσης της αναγκαίας μόνο ποσότητας τροφής, και γ) το ισοζύγιο μεταξὺ της ποικιλίας και του μέτρου, που χρειάζεται μια δίαιτα ισορροπημένη σε σχέση με τις αναλογίες και τις ποσότητες θρεπτικών υλών. Η μοναστικὴ διατροφικὴ συμπεριφορὰ χαρακτηριζόμενη κυρίως απὸ μακροχρόνια εφαρμογή, εγκράτεια, λιτότητα, θερμιδικὸ (καθημερινὰ) και διατροφικὸ (ακρεοφαγία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, χορτοφαγικὴ διατροφὴ κατὰ τις ημέρες και περιόδους νηστείας) περιορισμό, διαλειμματικὴ πρόσληψη τροφής που σέβεται τον κιρκαδιανὸ ρυθμό, προσφέρει στους μοναχοὺς και στις μοναχὲς ψυχοσωματικὴ υγεία και μακροβιότητα”.
Ο ίδιος συνεχίζοντας σημείωσε ότι “ το τρίπτυχο της αρχαιοελληνικής διατροφικής πεμπτουσίας, ο σίτος, ο οίνος και το έλαιο, αποτελεί τη βάση για την παρασκευὴ των μοναστηριακών εδεσμάτων. Τα τρόφιμα που καταναλώνουν οι μοναχοί- ὲς είναι στην
πλειονότητά τους αγνά, βιολογικὰ, και παρέχουν στον ανθρώπινο οργανισμὸ υψηλὴ ποσότητα φυτικών πρωτεϊνών, υδατανθράκων, μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, διαιτητικών ινών, βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων και φυσικών αντιοξειδωτικών, μέτρια ποσότητα ζωικών πρωτεϊνών και αιθανόλης με τη μορφὴ κρασιού και χαμηλὴ ποσότητα κορεσμένων λιπαρών οξέων και τρανς λιπαρών οξέων. Επίσης, στα μοναστήρια δεν υπάρχει υπερπληθώρα τροφής για υπερκατανάλωση ή πέταμα, όπως αυτὸ υφίσταται στις σύγχρονες καταναλωτικὲς κοινωνίες, με αποτέλεσμα να τηρείται αναγκαστικὰ η αρχὴ της εγκράτειας, της λιτότητας και της σύνεσης στην κατανάλωση της τροφής. Η διατροφικὴ αυτὴ συμπεριφορὰ συνιστά συγχρόνως σεβασμὸ προς το φυσικὸ περιβάλλον και τα έμβια όντα του. Στα ορθόδοξα μοναστήρια όλη η φύση (κτίση) προσλαμβάνεται ως ευχαριστία και, κατὰ συνέπεια, δεν διασαλεύεται η τάξη της θείας δημιουργίας και το περιβάλλον δεν υφίσταται τις καταστροφικὲς συνέπειες μιας υπέρ καταναλωτικής διατροφικής συμπεριφοράς. Στον μοναστικό, κοινοβιακὸ κόσμο, η κοινοβιακὴ Τράπεζα (Τράπεζα της Αγάπης), αποτελεί βασικὸ στοιχείο και συνέχεια της Θείας Λειτουργίας. Παραμένει αναλλοίωτη πνευματικὰ και υπάρχει ως φυσικὴ συνέχεια του Μυστικού Δείπνου και της Τράπεζας των Αποστόλων. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η μοναστηριακὴ διατροφὴ αποτελεί διατροφικὸ πρότυπο δοκιμασμένο για πολλοὺς αιώνες που έχει συμβάλλει καταλυτικὰ στη διαμόρφωση του ευεργετικού για την υγεία παραδοσιακού προτύπου της κρητικής – ελληνικής διατροφής, που αποτέλεσε τη βάση της παραδοσιακής Μεσογειακής διατροφής ή παραδοσιακής Μεσογειακής δίαιτας…”.
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο εκπροσώπησε ο αρχιμανδρίτης Ιερεμίας ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Καρυδίου Αποκορώνου όπου μεταξύ άλλων τόνισε: “ Ευχαριστούμε τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη για την εξαίρετο ταύτην τιμή της αντιπροσωπεύσεως του. Μεταφέρουμε τας Πατριαρχικάς Πατρικάς ευχάς και ευλογίες και τα θερμά συγχαρητήρια αυτού για τον εξαίρετο συγγραφέα του υπερόχου αυτού πονήματος το οποίο φέρει τον εντυπωσιακόν τίτλον Μοναστική διατροφική συμπεριφορά και ψυχοσωματική υγεία – μακροβιότητα, το οποίο αποτελεί καρπό επιστημονικής εντρυφήσεως και πολυετούς ερευνητικής και κοπιώδους εργασίας. Τίποτα δεν επιτυγχάνεται χωρίς προσπάθεια και μόχθο, χωρίς αφιέρωση και αυτοθυσία. Ο Παναγιώτατος επιβραβεύων συγχαίρει ιδιαιτέρως το Πατριαρχικόν Κέντρο της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Γουβερνέτου δια την κυκλοφορηση του εν λόγω πονήματος, ευλογεί δε και χαιρετίζει πάσα ευγενή προσπάθεια των συμβαλλόντων και μετεχόντων στην παρουσία του βιβλίου και εύχεται δια την επιτυχία του παρόντος πνευματικού συμποσίου. Ο συγγραφεύς είναι ερευνητής με διεθνή παρουσία και αναγνώριση, με πολλά περισπούδαστα συγγράμματα τα οποία κυκλοφορούν εις διαφόρους γλώσσες. Έχει επιδείξει αξιόλογον και μεταφραστικόν έργον…”.
Χαιρετισμό εκ μέρους του Πατριαρχικού Κέντρου Ιεράς Μονής Κυρίας των Αγγέλων Γουβερνέτου απηύθυνε ο επίσκοπος Ευμενίας, τονίζοντας: “ Το Πατριαρχικό Κέντρο της Ιεράς Μονής μας με ιδιαίτερη τιμή και χαρά ανέλαβε την έκδοση του παρόντος βιβλίου… Ως μοναχοί έχουμε εκ των πραγμάτων ελάχιστη εμπειρία, που σχετίζεται με το θέμα με το οποίο ο αγαπητός μας κ. Ηλίας Μαζοκοπάκης ενδελεχώς ασχολήθηκε και εντρύφησε, με κάθε σοβαρότητα και επιστημονική υπευθυνότητα, καθότι προσπαθούμε να ακολουθούμε τη μακραίωνη παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας και ιδιαίτερα, την κοινοβιακή μοναστική ζωή. Αυτή η ζωή ρυθμίζεται με απόλυτη ακρίβεια από την ασκητική εμπειρία των Πατέρων της ερήμου και καλύπτει όλες τις πτυχές της μοναχικής ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της διατροφής των μοναχών…”.
Γιάννης και Ηλίας Κάκανος
