Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος από νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας 3 Σεπτεμβρίου 2018 στήθηκαν οι ψησταριές κατά μήκος της παραλίας της όμορφης συνοικίας Νέας Χώρας για την πραγματοποίηση της καθιερωμένης γιορτής σαρδέλας, που φέτος πραγματοποιείται για εικοστή τρίτη χρονιά παρουσία και πάλι εκατοντάδων ανθρώπων Χανιωτών και πολλών ξένων που… βούλιαξαν την παραλία.
Το «παρών», έδωσαν ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων κ. Απόστολος Βουλγαράκης με τον δήμαρχο Χανίων κ. Τάσο Βάμβουκα, δημοτικούς και περιφερειακούς συμβούλους καθώς επίσης και εκπροσώπους φορέων και συλλόγων. Την εκδήλωση συντόνιζε η καταξιωμένη δημοσιογράφος κα Άννα Μακράκη Καρέλα, της οποίας παραθέτουμε όλη την ομιλία:
Αμέσως μετά τελέσθηκε ο καθιερωμένος αγιασμός στον οποίο προεξήρχε ο πανοσιολογιότατος αρχιμανδρίτης και πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός για να ακολουθήσει λεπτομερέστατη ομιλία αυτής της πολύχρονης εκδήλωσης από τον πρωτεργάτη του θεσμού, πρωτοπρεσβύτερο Αντώνιο Σαπουνάκη, εφημέριο της Ενορίας των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Νέας Χώρας, ο οποίος, άρχισε με την μαντινάδα: «Για της σαρδέλας την βραδιά και για τα πυροφάνια, μεγάλο γλέντι θα γενεί θα λάμψουν τα λιμάνια» και συνεχίζοντας, υπογράμμισε μεταξύ άλλων τα εξής: «Με την Κρητική αυτή μαντινάδα σας καλωσορίζουμε οι Νεοχωρίτικοι φορείς, ο Σύλλογος Ξενοδόχων και Καταστηματαρχών Νέας Χώρας, ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αλιέων Νέας Χώρας, ο Μορφωτικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Ν’εας Χώρας, ο Σύλλογος Χειμερινών Κολυμβητών Νέας Χώρας, η Ενορία Αγίας Αικατερίνης, και η Ενορία Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στην 23η εκδήλωση μας, στα πυροφάνια όπως μετονομάσαμε ομόφωνα την παλιά γνωστή μας γιορτή της σαρδέλας, για να μην αποτελεί μια παραφωνία και αλλοτρίωση των εορτών της παραδόσεως μας αφού γιορτές είναι μόνο οι θρησκευτικές και εθνικές εορτές που έχει καθιερώσει ο λαός μας και όχι οι γιορτές των προϊόντων της γης και της θάλασσας, των προϊόντων και των γεννημάτων του κόπου και του ιδρώτα των ανθρώπων μας που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα αλλά ευλογημένα δώρα και αγαθά του Θεού, δωρεές και ευλογίες του δημιουργού Θεού μας και “ δοτήρος πάντων των αγαθών”, τα οποία ευλογούνται και αγιάζονται από την λειτουργική και εκκλησιαστική μας παράδοση όπως κάναμε και προηγούμενα με σκοπό την κοινωνία με το δημιουργό Θεό μας και την ευχαριστηριακή θεώρηση του κόσμου, την νοηματοδότηση και χρήση της δημιουργίας. Όταν τούτες οι εκδηλώσεις μας γίνονται εορτές ανάμεσα στις εορτές της πίστεως και του έθνους μας χάνουν το νόημα και το σκοπό τους και αποτελούν αλλοτρίωση του πολιτισμού και της παραδόσεως μας, παραποίηση της ιστορίας και της πίστεώς μας».
Ο ίδιος συνεχίζοντας επεσήμανε ότι «για 23η χρονιά οδηγήσαμε τα βήματα μας και πάλι μέχρι την παραλία της Νέας Χώρας. “στο μάλλα τραχύ” Κρητικό Πέλαγος κατά τον όμηρο, στα φετινά πυροφάνεια, στη Νεοχωρίτικη θάλασσα, ένα κομμάτι του Κρητικού Πελάγους».
Παραθέτουμε αρκετά στιγμιότυπα από την αρχή της εκδήλωσης με πέντε ψησταριές και εθελοντές ψήστες γυναίκες και άνδρες να ψήνουν από 120 κιλά σαρδέλες στην κάθε ψησταριά. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης συνεχίστηκε με Κρητικά συγκροτήματα παραδοσιακούς Συλλόγους να χορεύουν.
Κατόπιν παρακλήσεως πολλών αναγνωστών μας παραθέτουμε ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας του πρωτοπρεσβυτέρου Αντωνίου Σαπουνάκη
ΓΙΟΡΤΗ ΣΑΡΔΕΛΑΣ 2018
«Για της σαρδέλας την βραδιά και για τα πυροφάνια
μεγάλο γλέντι θα γενεί θα λάμψουν τα λιμάνια»
Κρητική Μαντινάδα
Με την Κρητική αυτή μαντινάδα σας καλωσορίζουμε οι Νεοχωρίτικοι Φορείς, ο Σύλλογος Ξενοδόχων και Καταστηματαρχών Νέας Χώρας, ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αλιέων Νέας Χώρας, ο Μορφωτικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Νέας Χώρας, ο Σύλλογος Χειμερινών Κολυμβητών Νέας Χώρας, η Ενορία Αγίας Αικατερίνης Νέας Χώρας Χανίων και η Ενορία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Νέας Χώρας Χανίων, στην 23η εκδήλωσή μας, στα πυροφάνια όπως μετονομάσαμε ομόφωνα την παλιά γνωστή μας Γιορτή της Σαρδέλας, για να μην αποτελεί μια παραφωνία και αλλοτρίωση των εορτών της παραδόσεώς μας αφού γιορτές είναι μόνο οι θρησκευτικές και εθνικές εορτές που έχει καθιερώσει ο λαός μας και όχι οι γιορτές των προϊόντων της γης και της θάλασσας των προϊόντων και των γεννημάτων του κόπου και του ιδρώτα των ανθρώπων μας που δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα αλλά ευλογημένα δώρα και αγαθά του Θεού , δωρεές και ευλογίες του δημιουργού Θεού μας και «δοτήρος πάντων των αγαθών», τα οποία ευλογούνται και αγιάζονται από την λειτουργική και εκκλησιαστική μας παράδοση όπως κάναμε και προηγούμενα με σκοπό την κοινωνία με το δημιουργό Θεό μας και την ευχαριστηριακή θεώρηση του κόσμου, την νοηματοδότηση και χρήση της δημιουργίας.
Όταν τούτες οι εκδηλώσεις μας γίνονται εορτές ανάμεσα στις εορτές της πίστεως και του έθνους μας χάνουν το νόημα και το σκοπό τους και αποτελούν αλλοτρίωση του πολιτισμού και της παραδόσεώς μας, παραποίηση της ιστορίας και της πίστεώς μας.
Για 23η Χρονιά οδηγήσαμε τα βήματά μας και πάλιν μέχρι την παραλία της Νέας Χώρας, «στο μάλλα τραχύ» Κρητικό Πέλαγος κατά τον Όμηρο, στα φετινά πυροφάνια, στη Σαρδελοπανήγυρη της Νέας Χώρας καμαρώνοντας την Νεοχωρίτικη Θάλασσα, ένα κομμάτι του Κρητικού πελάγους.
Σεβασμιωτάτε Μητροπολίτα Κυδωνίας και Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνέ, Κύριοι Βουλευτές, Κύριε Αντιπεριφεριάρχα της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, κ. Δήμαρχε της Πόλεως μας, Κύριοι Εκπρόσωποι των Δικαστικών, Στρατιωτικών, Αστυνομικών, Λιμενικών και λοιπών Αρχών, Κύριοι Εκπρόσωποι των Φορέων και των Συλλόγων του τόπου μας, Κύριοι Αντιδήμαρχοι, Κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι, Κυρίες και Κύριοι, Φίλοι Προσκεκλημένοι μας, Κυρίες και Κύριοι Συντοπίτες μας.
Σε μια εποχή σαν την σημερινή που διανύουμε, που πράγματι μας καίνε πολλές φωτιές, εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως άνθρωποι και ως Έθνος, ο ερχομός μας στη γραφική παραλία της Νέας Χώρας, η θωριά της απεραντοσύνης της θάλασσας μας ανακουφίζει και μας παρηγορεί.
Μας παρηγορεί και μας ενδυναμώνει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων μας, μας ηρεμεί και μας ξεκουράζει ενώ ταυτόχρονα ανανεώνει τις ψυχοσωματικές μας δυνάμεις.
Σίγουρα η θάλασσα είναι για όλους μας μία αναζωογονητική δύναμις, που όπως γράφει ο μεγάλος Χανιώτης Νεοχωρίτης Ποιητής αείμνηστος Γιώργος Μανουσάκης σε ένα ποίημα του, αναφέροντας χαρακτηριστικά, ότι η θάλασσα της Αλίβρεκτου Νέας Χώρας που τη βρέχει είτε «καβάλα σ΄άσπρα άλογα που αφρίζουν τον Χειμώνα», είτε «σε σιγαλή και ήρεμη καλοκαιρινή θάλασσα» είναι ευλογία και δωρεά μεγάλη.
Συγχρόνως όμως, κατεβαίνοντας μέχρι την συνοικία της Καινούργιας Χώρας, αναπολούμε και ενθυμούμεθα, «τα βραδινά στης Νέας Χώρας το γιαλό που μοσχομύριζε σαρδέλα, μαρίδα και χταπόδι», αναπολούμε και ενθυμούμεθα πως ήταν αυτή η συνοικία με τα γραφικά της δρομάκια, με τα ταπεινά και ασβεστωμένα σπιτάκια της, τις ανθοστόλιστες αυλές των, με το μοσχομυρισμένο Νεοχωρίτικο αέρα που εκπέμπουν τα μυροβόλα άνθη των γιασεμιών, των βασιλικών, των γαρδένιων και των νυχτολούλουδων. Αναπολούμε πως ήταν η συνοικία και η γειτονιά μας με τους μεροκαματιάρηδες και τους θαλασσοδαρμένους ανθρώπους της που μοχθούσαν, αναζητώντας τον άρτο τον επιούσιο μα και που αγωνιζότανε για το σήκωμα του ήλιου της συνοικίας και της ζωής των ψηλότερα, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο.
Όλους τούτους τους προαπερασμένους μας, τους μνημονεύουμε με συγκίνηση και τους μακαρίζομε για τους αγώνες τους.
Ύστερα όμως, από το πέρασμα των καιρών και των χρόνων τούτη η γη που μας γέννησε και μας ανάθρεψε, υπακούοντας στην προσταγή του Θεού κατά την δημιουργία του κόσμου, αυξήθηκε, αναπτύχθηκε, πληθύνθήκε και προόδεψε.
Και ο Μεγάλος Θεός της Πίστεως μας, αφήνει σήμερα τον ήλιο Του να σηκωθεί και για τούτη τη συνοικία πιο ψηλά για να σκορπίσει το φως της ζωής χαρίζοντας και σε τούτα τα παιδιά Του, δύναμη και δημιουργία.
Καθισμένοι στην ακρογιαλιά στοχαζόμεθα και ευχαριστούμε το Θεό που μας αξιώνει να ζούμε σ’ αυτή την όμορφη γειτονιά των Χανίων μας, σ΄ αυτή τη γειτονιά που περάσαμε και ζήσαμε ολάκερη ζωή.
Συνηγμένοι στην ακρογιαλιά της Νεοχωρίτικης συνοικίας μας, ονειρευόμαστε και υλοποιούμε μαζί με τους Κοινωνικούς και Πολιτιστικούς Φορείς της γειτονιάς αυτής, Πολιτιστικές Εκδηλώσεις μα και έργα προόδου.
Σχεδιάζομε και πραγματώνομε Πολιτιστικά Ανταμώματα και Πανηγύρια σαν το αποψινό, το Πολιτιστικό Αντάμωμα των φετινών Πυροφανίων με την πολύτιμη συνεργία της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων και του Δήμου Χανίων, πραγματοποιώντας και φέτος τούτο το ανοικτό Παραδοσιακό Λαϊκό Πανηγύρι της θάλασσας.
Οι φετινές εκδηλώσεις των Πυροφανίων είναι λιτές λόγω της οικονομικής κρίσεως αλλά πλούσιες σε αγάπη, πολιτισμικές αξίες, μηνύματα και ζεστασιά.
Εκφράζουν την ενότητα και την ομοψυχία των Διοργανωτών Φορέων και των ανθρώπων της περιοχής μας, υπογραμμίζουν το φιλόξενο της συνοικίας αφού προσφέρουν άφθονο κρασί και ψαρολιχουδιές δωρεάν προς όλους, προεκτείνουν την Καινοδιαθηκική ευλογία του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ιχθύων του Κυρίου και Σωτήρος μας, του Ιησού Χριστού μας, του Θαύματος που επιτέλεσε στη Θάλασσα της Τιβεριάδος της Γαλιλαίας, ο οποίος εμερίμνησε και δεν εκώφευσε στο αίτημα της σωματικής πείνας των ανθρώπων της Εποχής Του, αλλά διέταξε τους Μαθητές Του να μεριμνήσουν και να φροντίσουν ώστε να δώσουν στους ανθρώπους την υλική τροφή που εχρειάζοντο για την αντιμετώπιση της πείνας τους, τονίζοντας τους χαρακτηριστικά, «δότε αυτοίς υμείς φαγείν», προσδίδοντας και στην εποχή μας το ιδιαίτερο νόημα της διατροφής του σύγχρονου κόσμου που αντιμετωπίζει προβλήματα φτώχειας και ασιτίας. Τέλος η φετινή Γιορτή μας, έρχεται να εκπέμψει το μήνυμα για καθαρές θάλασσες και καθαρό ενάλιο πλούτο που δυστυχώς απειλείται από λογής-λογής οικολογικές καταστροφές.
Η διοργάνωση της αποψινής μας εκδήλωσης της ψαροπανήγυρης γίνεται επίσης για την προβολή της ομορφιάς της γραφικής περιοχής μας, αλλά και την ανάδειξη των προβλημάτων που απασχολούν τους ανθρώπους και τη συνοικία μας, τα οποία καταγράφουμε και απαριθμούμε ως παρακάτω:
Η αποψινή μας εκδήλωση στοχεύει επίσης στην προβολή, την διάδοση και την διατήρηση της ιστορίας και την πολιτιστικής κληρονομιάς μας, καθώς και την υπογράμμιση της διατροφικής αξίας του θαλάσσιου αλιευτικού πλούτου μας του καρπού και του μόχθου των αλιέων μας.
Ταυτόχρονα, σ’ αυτή τη γειτονιά που μας ανέστησε και μας ανέθρεψε, που περάσαμε και ζήσαμε ολάκερη ζωή ζούμε σήμερα προσπαθώντας να την αναβαθμίσουμε και να την αναπλάσουμε προς το καλύτερο χωρίς να χάσει την ιστορική ιδιοπροσωπία της για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της στου σύγχρονους καιρούς μας και στις σύγχρονες εποχές μας που ανοίγονται μπροστά μας, ξεπερνώντας τα κρίσιμα και καίρια προβλήματά μας.
Για το λόγο αυτό στο σημείο αυτό αισθανόμεθα ιδιαίτερη ανάγκη να κάνουμε εξ ονόματος όλων των Νεοχωρίτικων Φορέων, θερμή ευχαριστία τόσο προς Δήμαρχό μας κ. Αναστάσιο Βάμβουκα όσο και προς σύσσωμο το Δημοτικό μας Συμβούλιο καθώς και τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου μας για τις προσπάθειες που καταβάλουν καθημερινώς κατά τον τελευταίο χρόνο για την ανάπλαση της ακτής Παπανικολή που ήταν και είναι ένα όνειρο και ένας στόχος και μακροχρόνιος αγώνας όλων των Νεοχωριτών και των Νεοχωρίτικων Φορέων παρά κάποιες διαφωνίες που εξέφρασαν και εκφράζουν σύσσωμοι οι Νεοχωρίτικοι Φορείς σχετικά με την υλοποίηση της μελέτης και την κατασκευή του έργου αυτού που αφορά κυρίως την ανεπάρκεια του εκτελούμενου έργου ως προς την μη κατασκευή του αγωγού των λυμάτων της αποχετεύσεως για να αποφεύγονται οι επανειλημμένες υπερχειλίσεις των λυμάτων, φαινόμενο που δυστυχώς ζούμε σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Η φετινή μας εκδήλωση πραγματοποιείται επίσης μέσα στον πόνο και την ωδίνη των πυροπλήκτων συνανθρώπων μας της Αττικής γης και των καμένων σπιτιών τους και για τον λόγο αυτό θελήσαμε και εμείς από την πλευρά μας να μην κλείσουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας μπροστά στο δράμα που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί μας στην Αττική γη.
Θελήσαμε οι Νεοχωρίτικοι Φορείς να συμβάλουμε και εμείς ο καθείς καθώς δίνατε σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολή μας, συλλέγοντας το υστέρημά μας αλλά και το περίσσευμα της καρδιάς και της αγάπης μας για τους πυρόπληκτους αδελφούς μας, ενισχύοντας τους κουμπαράδες που υπάρχουν καθ’ όλο το μήκος της εκδήλωσής μας, την ακτής Παπανικολή.
Με αυτές τις σκέψεις σας καλούμε να δείτε όλοι όσοι οδηγήσατε τα βήματά σας μέχρι την Νεοχωρίτικη ακροθαλασσιά την αποψινή εκδήλωση των πυροφανίων, ζητώντας την κατανόησή σας για τις αθέλητες και απρόβλεπτες παραλείψεις μας.
Δεν παραλείπουμε όμως να εκφράσουμε και δημοσίως και απ’ αυτό εδώ το βήμα τις θερμές και άπειρες ευχαριστίες μας προς όλους όσους συνέβαλαν με την προσωπική, οικονομική ή οποιαδήποτε άλλη βοήθεια τους στην επιτυχία της αποψινής μας βραδιάς.
Όλοι τούτοι οι προαναφερόμενοι αξίζουν τις ευχαριστίες μας, γιατί προσέφεραν όχι μόνο τον κόπο τους και τον ιδρώτα τους προς χάριν μας, αλλά κυρίως κατέθεσαν το περίσσευμα της καρδιάς των, για την όσο το δυνατόν επιτυχέστερη Εκδήλωση.
Δεν μπορούμε όμως να μην αναφερθούμε και στην αφιλοκερδή προσφορά της πρώην Προϊσταμένης της ΕΡΤ Χανίων κ. Άννας Μακράκη – Καρέλα, για τον όλο συντονισμό της βραδιάς μας και την παρουσίαση της Εκδήλωσης μας ενώ εξαιρέτως, ευχαριστίες πάμπολλες οφείλουμε να αποδώσουμε στον έχοντα την αφιλοκερδή επιμέλεια του εξαίσιου θεάματος στη θάλασσα και στους βράχους, Νεοχωρίτη κ. Νεκτάριο Μυτιλινάκη.
Αναφορά των ευχαριστιών μας όμως κάνομε και προς τα Μέσα Ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και έντυπα για την προβολή της Εκδήλωσης μας.
Φίλες και Φίλοι, θα μπορούσα μέσα από τις ενθυμήσεις και τις αναπολήσεις, να σας πω και άλλα πολλά, όμως ο ήλιος άφησε τη θέση του στο φεγγάρι και η ταπεινότης μου θα πρέπει να δώσει την δική της σκυτάλη στους επόμενους του Προγράμματος μας, ώστε να ξετυλιχθεί σιγά – σιγά, το κουβάρι της αποψινής Εκδήλωσης μας.
Άρχοντες και Αρχόμενοι, σας ευχαριστούμε πολύ για την αποψινή μεγάλη τιμή που μας κάνετε να παρευρίσκεσθε στην Θαλασσινή μας Πανήγυρη και σας ευχόμαστε μία ευχάριστη βραδιά.
«Χίλιως καλωσορίσατε απόψε στη χαρά μας
βαστούμε το χατίρι σας μέσα εις την καρδιά μας.»
Καλή διασκέδαση!!!
+ Πρωτοπρεσβύτερος
ΑΝΤΩΝΙΟΣ Κ. ΣΑΠΟΥΝΑΚΗΣ
Γιορτή Πυροφανίων 2018
Χανιά, 3-9-2018.