Σε νησί μετατρεπόταν η παλιά πόλη των Χανίων για λόγους ασφαλείας με την τάφρο και το προστατευτικό βυζαντινό τείχος γύρω από το Καστέλι. Με αφορμή τα έργα ανάπλασης, διαμόρφωσης χώρου και ανάδειξης του προστατευτικού τείχους που περικλείει την παλιά πόλη των Χανίων, ο προϊστάμενος της 28^ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κ. Μιχάλης Ανδριανάκης, απαντώντας στα ερωτήματά μας, επεσήμανε τα εξής. 

“Το Βυζαντινό τείχος είναι το πιο σημαντικό μνημείο της παλιάς πόλης και ένα από τα πιο σημαντικά στο είδος του εξαιτίας της διαχρονικής του αξίας και της άριστης κατάστασης και έκτασης διατήρησης. Κτίστηκε για πρώτη φορά στα Ελληνιστικά χρόνια (περίπου 4ο αιώνα π.Χ).  Ξαναχτίστηκε κατά τον 7ο μ.Χ αιώνα για να προστατέψει τα Χανιά από τους Σαρακηνούς και επισκευάστηκε μετά το 1252 από τους Βενετούς, όταν δόθηκε η εντολή να “ανοικοδομηθεί ” η πόλη των Χανιών από τη Σύγκλητο της Βενετίας.

Την πρώτη φορά που κτίστηκε στα Ελληνιστικά χρόνια χρησιμοποιήθηκαν ειδικές για το σκοπό αυτό μεγάλες, ορθογώνιες πέτρες, από ψαμμίτη, που προέρχονται μάλλον από κοντινές περιοχές της πόλης, όπως είναι η Νέα Χώρα και ίσως το Ακρωτήρι . (Για το άλλο τείχος ξέρουμε σίγουρα ότι είναι κτισμένο με πέτρες από το Σταυρό και το Καθολικό). Τις μετέφεραν από τα λατομεία είτε μέσω της θάλασσας, είτε από ειδικούς διαδρόμους με τη βοήθεια δοκαριών, που κυλούσαν και σκοινιών με τα οποία τις έσερναν άνθρωποι και ζώα. Τα ανύψωναν με κάποιας μορφής γερανούς, ή με τεχνητά επίπεδα από χώμα. Το πρώτο τείχος είναι κτισμένο χωρίς κονίαμα. Στις τελευταίες ανασκαφές που κάναμε διαπιστώσαμε ότι όταν κατασκευάστηκε το Βυζαντινό τείχος, σκάφτηκε μπροστά του τάφρος και κατασκευάστηκε προτείχισμα γύρω από το Καστέλι, με αποτέλεσμα να το μετατρέψουν σε “νησί”. Αργότερα μπαζώθηκε η τάφρος. Το ΥΠΠΟ τα τελευταία χρόνια απαλλοτριώνει τα κτίσματα, που υπάρχουν μπροστά από το Βυζαντινό τείχος  και τα κατεδαφίζει για την ανάδειξή του. Σε ένα μήνα περίπου θα αρχίσουν οι εργασίες β΄ φάσης ανάδειξης των δυτικών οχυρώσεων στην περιοχή του πρώην ξενοδοχείου «ΞΕΝΙΑ», όπου ήδη ο Δήμος προχωρεί στην ανάπλαση της οδού Πειραιώς”.

 

 Σε αεροφωτογραφία  καθώς επίσης και σε κοντινό πλάνο τμήμα από το βυζαντινό τείχος στην οδό Σήφακα. 

Άποψη της παλιάς πόλης από το ύψωμα με τον λόφο του Προμαχώνα. 

 Το Δυτικό τμήμα της τάφρου όπου ο Δήμος Χανίων εκτελεί έργα διαμόρφωσης χώρου.