ΣΤΟ ΝΙΠΠΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ- Αποκαλυπτήρια προτομής Ιωάννη Κουρομιχελάκη (Και βίντεο)

20/08/2019 στο 2019, Βιντεοσκοπήσεις, Κοινωνικά - Πολιτιστικά, Ρεπορτάζ, Σχόλια

Ένας ακόμα ήρωας του Μακεδονικού Μετώπου και της Μικράς Ασίας, ανασύρθηκε από το χρονοντούλαπο της ιστορίας για να γίνει ευρέως γνωστός το απόγευμα της Κυριακής 18 Αυγούστου με τ’ αποκαλυπτήρια της προτομής στην πλατεία του χωριού που γεννήθηκε και μεγάλωσε, το Νίππος Αποκορώνου.

Σε όλη την διάρκεια της εκδήλωσης στεκόταν πλάι από την προτομή με τις παραδοσιακές φορεσιές τους ο Γιάννης Μέξης από το Νίππος και η Άρτεμις Κουλιέρη από τα Σφακιά **του Ομίλου Βρακοφόρων** **Κρήτης**

Πρόκειται για τον Ιωάννη Κουρομιχελάκη ο οποίος σε ηλικία 32 ετών άφησε την τελευταία του πνοή ηρωικά μαχόμενος σε μια σημαντική μάχη του ελληνικού στρατού πάνω στην κορυφή του Καλέ Γκρότο της Μικράς Ασίας. Η εκδήλωση άρχισε μ’ επιμνημόσυνη δέηση προεξάρχοντος του μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνού, τ’ αποκαλυπτήρια της προτομής του ήρωα, καταθέσεις στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής, τον Εθνικό Ύμνο, ριζίτικο τραγούδι από τον καλλιτεχνικό Όμιλο “Ο Αποκόρωνας” και συνεχίστηκε με συντονιστή τον δάσκαλο Βαγγέλη Κακατσάκη, ο οποίος αναφέρθηκε στην αφορμή για να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδήλωση κάνοντας την επισήμανση: «Δίχως ήρωες και αγίους μένουμε μόνοι, γυμνοί και ανυπεράσπιστοι στ’ ανελέητα κατηγορώ της ιστορίας». Ο ίδιος αμέσως μετά καλωσόρισε τους εκπροσώπους Στρατιωτικών και Πολιτικών Αρχών, Εκκλησίας, Σωμάτων Ασφαλείας, Αυτοδιοίκησης, Φορέων, Συλλόγων, χωριανούς, την οικογένεια Κοτσιφάκη και όλο τον κόσμο που είχε γεμίσει την κεντρική πλατεία του χωριού, τονίζοντας, τα εξής: «Καλώς ε σμίξαμε στο Νίππος που κατοικοεδρεύει εδώ και κάποιες χιλιετίες στον ίσκιο της Μαδάρας επιμένοντας να στέλνει χαιρετίσματα στον Ψηλορείτη. Στο Νίππος, όπου τιμούμε σήμερα την μνήμη του Ιωάννη Κουρομιχελάκη, ενός από τα πολλά παιδιά του που έπεσαν υπέρ πατρίδος με διοργανωτές τον Δήμο Αποκορώνου, την 5η Ταξιαρχία Κρητών, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και την οικογένεια του Ιωάννη Ανδρέα Κοτσιφάκη…».

Ακολούθησε χαιρετισμός από τον δήμαρχο Αποκορώνου κ. Χαράλαμπο Κουκιανάκη όπου μεταξύ άλλων σημείωσε: «Σήμερα είναι μια ιδιαίτερη μέρα για το Νίππος και για μένα προσωπικά μιας κι έρχομαι εδώ να χαιρετίσω αυτή την εκδήλωση λίγες ημέρες πριν αναλάβω ως επανεκλεγείς δήμαρχος την ευθύνη του δημάρχου του Δήμου Αποκορώνου. Είναι ευλογία να βλέπει κανείς την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναδείξει προγόνους που έδωσαν την ζωή τους θυσιαζόμενοι για τα υπέρτατα αγαθά της ελευθερίας…».

Εκ μέρους της οικογένειας Ιωάννη Κοτσιφάκη απηύθυνε χαιρετισμό η κα Χρυσούλα Μανταδάκη – Κοτσιφάκη η οποία αναφέρθηκε στο ιστορικό της οικογένειας επισημαίνοντας τα εξής: «Κρίναμε απαραίτητο να μιλήσουμε στην έναρξη της εκδήλωσης για τον άνθρωπο Ιωάννη Κουρομιχελάκη, το σύζυγο, τον πατέρα, το νοικοκύρη, τον άξιο δουλευτή της γης, που η ζωή η δική του και της οικογένειας του διασταυρώθηκε με γεγονότα που άσκησαν τεράστια επίδραση στην Ελλάδα και σημάδεψαν την ιστορική της εξέλιξη. Ο Ιωάννης Κουρομιχελάκης γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1890 εδώ στο, τουρκοκρατούμενο ακόμα Νίππος. Καταγόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια. Σε ηλικία εικοσιενός ετών κατατάχθηκε στον ελληνικό στρατό και, παρά το σύντομο της ζωής του, διέγραψε λαμπρή πορεία, για την οποία θα μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες στη συνέχεια από τον κ. Αθανάσιο Γκάμα, εκπρόσωπο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού…».

ΟΜΙΛΙΑ ΑΠΟ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

«Ο κ. Αθανάσιος Γκάμας είναι από τη Μηλέα του Μετσόβου Ηπείρου», τόνισε ο κ. Κακατσάκης « και θα κάνει αναφορά στο τιμώμενο πρόσωπο Ιωάννη Κουρομιχελάκη και είναι μεγάλη η τιμή ότι ένα σημαντικό στέλεχος από την Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού είναι απόψε στο χωριό μας για να μας μιλήσει για τον δικό μας άνθρωπο. « Ο πεσών έφεδρος αξιωματικός Ιωάννης Κουρομιχελάκης γεννήθηκε στο Νίππος Αποκορώνου Χανίων την 1η Γενάρη του 1890 και επρόκειτο για μια ιδιαίτερη περίπτωση έφεδρου στρατιώτη καθώς κλήθηκε να υπηρετήσει 4 φορές τον ελληνικό στρατό στον οποίο κατετάγη τον Ιούλιο του 1911 ως στρατιώτης. Υπηρέτησε στο 1ο Τάγμα Κρητών για 50 ημέρες και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους έλαβε αναβολή καθώς μόλις είχε γεννηθεί το μοναδικό του παιδί η Άννα. Εν συνεχεία και μετά την πάροδο 4 περίπου ετών κλήθηκε να υπηρετήσει το υπόλοιπο της θητείας του οπότε τον Μάρτιο του 1915 κατατάχθηκε στο 2ο Σύνταγμα Κρητών το οποίο ονομαζόταν και 221 και υπαγόταν στην 7η Μεραρχία με έδρα την Καβάλα. Τρία ήταν τα Συντάγματα Κρητών που συγκροτήθηκαν κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα άλλα δύο ήταν το 114 Σύνταγμα Κρητών που υπαγόταν 14η Μεραρχία με έδρα τα Χανιά και το 337 Σύνταγμα Κρητών που υπαγόταν στην 5η Μεραρχία με έδρα τη Δράμα. Τον Σεπτέμβριο του 1915 κι ενώ υπηρετούσε στο 221 Σύνταγμα Κρητών προήχθη στο βαθμό του δεκανέα. Τον Αύγουστο του 1916 έλαβε το απολυτήριο του και επέστρεψε στην οικογένειά του. Από τον Δεκέμβριο του 1915 κι ενώ η Ελλάδα παρέμενε ουδέτερη ως προς τα διαδραματιζόμενα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν δημιουργήσει ένα ακόμα Μέτωπο στη Βαλκανική Χερσόνησο, το λεγόμενο Μακεδονικό Μέτωπο. Τον Αύγουστο του 1916 πραγματοποιήθηκε το Κίνημα Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη υπό την αρχηγία του Ελευθερίου Βενιζέλου και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους εγκαταστάθηκε εκεί η προσωρινή κυβέρνηση η οποία κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις, τη Γερμανία και την Ουστραγγαρία. Για τις ανάγκες του πολέμου η προσωρινή κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης εξέδωσε διάταγμα τον Οκτώβριο του 1916 με το οποίο καλούσε στα όπλα τους Εφέδρους υπαξιωματικούς και δεκανείς που κατάγονταν από τη νήσο Κρήτη. Συγκεκριμένα ειδοποιητήριο έλαβαν όλοι όσοι άνηκαν στις κλάσεις 1913 Α, 1913 Β, 1912 του 1911 στην οποία ανήκει ο Κουρομιχελάκης και του 1910. Έτσι ο Κουρομιχελάκης τέλει Οκτωβρίου του 1916 κατετάγη στο 7ο Σύνταγμα Πεζικού στη Μυτιλήνη όπου ήταν η έδρα της Μεραρχίας Αρχιπελάγους. Τα άλλα δύο Συντάγματα που συμπλήρωναν τη Μεραρχία Αρχιπελάγους ήταν το 8ο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα τη Χίο και το 9ο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα τη Σάμο. Στο 7ο Σύνταγμα Πεζικού ο Κουρομιχελάκης παρέμεινε ως τα τέλη Δεκεμβρίου του 1916. Τον Ιανουάριο του 1917 ο Κουρομιχελάκης μετατέθηκε στο 8ο Σύνταγμα Πεζικού γνωστό ως Κρητών το οποίο με τη νέα σύνθεση του Στρατού Εθνικής Αμύνης είχε την έδρα του στο Ρέθυμνο. Η στρατιά Κρήτης αποτελούνταν από άλλα δύο Συντάγματα το 7ο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα τα Χανιά και το 9ο Σύνταγμα Πεζικού με έδρα το Ηράκλειο. Το 8ο Σύνταγμα στο οποίο είχε ενταχθεί ο Κουρομιχελάκης αποτελούνταν κυρίως από στρατιώτες από το Νομό Ρεθύμνης και είχε διοικητή τον ταγματάρχη Πεζικού Θεοδόσιο Μανωλάκη. Τον Μάρτιο του 1917 προήχθη στο βαθμό του λοχία. Στις 5 Μαΐου 1917 άρχισε η αναχώρηση του Συντάγματος για τη Σούδα Χανίων με πρώτο σταθμό την περιοχή Αγιασμά της Ρεθύμνης. Ύστερα κατευθύνθηκε προς Δράμι Αποκορώνου και στις 6 Μαΐου έκανε στάση στις Βρύσες και μετά στο Νέο Χωριό. Στη Σούδα έφτασε 5 η ώρα το απόγευμα στις 7 Μαΐου του 1917 και στις 10 Μαΐου επιβιβάστηκε στο μεταγωγικό πλοίο “Συρία”. Μετά από πέντε ημέρες έφτασε στην Τούμπα Θεσσαλονίκης. Εκεί εξοπλίστηκε και εκπαιδεύτηκε από τη Γαλλική Στρατιωτική Αποστολή. Ύστερα από ένα μήνα εκπαίδευσης προωθήθηκε στην Α’ Γραμμή του Μετώπου στην περιοχή της Αξιούπολης. Στα τέλη Ιουνίου του 1917 στην Αξιούπολη η Μεραρχία Κρήτης αντικατέστησε τη Μεραρχία Σερρών. Το πεδίον επιχειρήσεων που τους ανατέθηκε ήταν ένα Μέτωπο περίπου 20 χιλιομέτρων. Στις 18 Ιουνίου ορκίστηκαν οι άνδρες του Συντάγματος το οποίο σε αυτό το διάστημα διεξήγαγε μάχες χαρακωμάτων. Παρά τα κρούσματα ελονοσίας το πρόβλημα των ανδρών παρέμεινε σε υψηλό επίπεδο. Τέλη Ιουλίου το 1917 οι Γερμανοβούλγαροι αφού σφυροκόπησαν με το πυροβολικό τους τις οχυρωμένες θέσεις του 8ου Συντάγματος εξαπέλυσαν σφοδρότατη επίθεση αλλά δεν κατάφεραν να το διασπάσουν έχοντας αντίθετα σημαντικές απώλειες οι ίδιοι. Σε αυτό το διάστημα που ακολούθησε υπήρξε βομβαρδισμός χαρακωμάτων από εχθρικά αεροπλάνα αλλά αποκρούστηκαν σχεδόν όλες οι επιθέσεις από το Πυροβολικό. Διοικητής του Συντάγματος την περίοδο εκείνη ήταν ο αντισυνταγματάρχης Διονύσιος Σταυριανόπουλος. Αρχές Φεβρουαρίου του 1918 ο Χειμώνας ήταν βαρύς και το χιόνι να φτάνει τα 80 εκατοστά…». Ο ίδιος συνέχισε την ιστορική λεπτομερή αναφορά στα γεγονότα εκείνης της περιόδου για να επισημάνει ότι « μετά την νικηφόρο έκβαση του Σκρα ο Κουρομιχελάκης προήχθη από το βαθμό του λοχία στον βαθμό του ανθυπασπιστή…» και συνεχίζοντας κατέληξε υπογραμμίζοντας για τον τιμώμενο ήρωα τα εξής: « Ο Κουρομιχελάκης αφού υπηρέτησε 36 συνεχόμενους μήνες, μετά από 16 άλλους κλήθηκε για 4η φορά να υπηρετήσει την πατρίδα. Αυτή η φορά, όμως θα ήταν και η τελευταία. Τον Απρίλιο του 1921 παρουσιάστηκε και διατέθηκε σε στρατιά Μικράς Ασίας. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε στο 543 Σύνταγμα Ευζώνων το ονομαζόμενο από του Τούρκους “ Σειτάν Ασκιέρ” στρατός του διαβόλου εξαιτίας του πανικού που δημιουργούσε με τα αιφνιδιαστικά χτυπήματα του. Είχε διοικητή τον συνταγματάρχη Νικόλαο τον ονομαζόμενο από τους Τούρκους “Καραπιπέρ” δηλαδή μαύρο πιπέρι λόγω του μελαψού χρώματός του. Ήταν το Σύνταγμα που κατά την αποχώρηση από τη Μικρά Ασία επέστρεψε συντεταγμένο σε πλήρη σύνθεση. Το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου του 1921 το 542 έδωσε αλλεπάλληλες ηρωικές μάχες με τους Τούρκους επιδεικνύοντας επιθετικό πνεύμα και αποκρούοντας απανωτές τουρκικές επιθέσεις φθάνοντας μέχρι τον ποταμό Σαγγάριο βαθιά στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας και διασχίζοντας την άγονη αλμυρά έρημο τον Αύγουστο επιτέθηκε επιτυχώς στο πλευρό της τουρκικής Α΄ Ομάδας Μεραρχιών. Στο τέλος Αυγούστου συμμετείχε στην μεγάλη μάχη του Κάλε Γκρότο 70 χιλιόμετρα πριν από την Άγκυρα όπου έμελλε να είναι και η τελευταία για τον ήρωα Ιωάννη Κουρομιχελάκη. Έχασε τη ζωή του στις 25 Αυγούστου του 1921 στα χώματα της Μικράς Ασίας υπηρετώντας το ένδοξο 542 Σύνταγμα Ευζώνων. Οι γενναίοι μάχονται εκεί που τους έταξε η πατρίδα, οι δε δειλοί φεύγουν στα όρη φοβούμενοι ακόμα και την σκιά τους. Ο ηρωικός έφεδρος ανθυπολοχαγός Πεζικού Ιωάννης Κουρομιχελάκης δεν δίστασε στιγμή να υπηρετήσει την πατρίδα. Σε όλες τις προσκλήσεις για κατάταξη στον ελληνικό στρατό ήταν παρών και εκτέλεσε στο ακέραιο τον καθήκον του. Η πορεία του είναι αναμφίβολα άξια αναφοράς και πρότυπο ανδρείας γι’ αυτό τον λόγο βρισκόμαστε σήμερα εδώ στ’ αποκαλυπτήρια της προτομής του για να αποτίσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτό τον εξαίρετο έφεδρο αξιωματικό και προπάντων στρατιώτη. Να είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει εκεί στη Μικρά Ασία».

ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»

Εκ μέρους του Ιδρύματος ο Γενικός Διευθυντής του κ. Νίκος Παπαδάκη μιλώντας στην εκδήλωση υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι «η πρόταση της οικογένειας Κοτσιφάκη να συμμετάσχει το Ίδρυμα στην οργάνωση αυτής της εκδήλωσης έγινε αμέσως δεκτή. Όπως ακούσατε η πορεία του Κουρομιχελάκη ήταν συγκινητική. Ο αγώνας του, η πολεμική του παρουσία ιδιαίτερα κατά την Μικρασιατική εκστρατεία που τα βουνά της Ελλάδος είχαν γεμίσει από χιλιάδες λιποτάκτες και φυγόστρατους ο Κουρομιχελάκης συνέχισε να πολεμά ενώ θα μπορούσε και αυτός να είχε λιποτακτήσει. Πολεμούσε από το 1918 μέχρι το 1921 και βέβαια αυτή η περίοδος έχει ενδιαφέρον για το Ίδρυμα μας δεδομένου ότι συνδέεται με τις κορυφαίες πολιτικές επιλογές του Ελευθερίου Βενιζέλου».

Συνεχίζοντας ο κ. Παπαδάκης την εξιστόρηση ιστορικών και πολιτικών στοιχείων, επεσήμανε: « Γιατί ο Ελληνικός Στρατός έφτασε μέχρι το Καλέ Γκρότο; Γιατί έφτασε στα βάθη της Μικράς Ασίας; Γιατί ενώ μέχρις ότου ήταν στην εξουσία ο Ελευθέριος Βενιζέλος, η Ελλάδα ήταν η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στην εγγύς ανατολή. Όσες φορές είχε εμπλακεί σε μάχες, με τον Κεμανλικό στρατό τον είχε εξουδετερώσει. Μετά, όμως, την επάνοδο στην εξουσία των αντιβενιζελικών, η Ελλάδα έχασε τις συμμαχίες της και απομονώθηκε διεθνώς. Από εκεί και πέρα η αντιβενιζελική ηγεσία έπρεπε να αναμετρήσει τους κινδύνους από την άρνηση των συμμάχων να βοηθήσουν την Ελλάδα και την απειλή του Κεμάλ. Αντί να περιχαρακώσει την Σμύρνη, όπως συνιστούσαν ο Βενιζέλος και ο Μεταξάς, προτίμησαν την εκστρατεία στα βάθη της Μικράς Ασίας με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα».

Η εκδήλωση από την πλατεία τελείωσε με ευχαριστίες προς όλους τους συντελεστές και τον κόσμο που τίμησε τον ήρωα από την κα Χριστίνα Κοτσιφάκη, για να συνεχιστεί στο προαύλιο του παλιού δημοτικού σχολείου του χωριού με χορούς από τον παραδοσιακό Όμιλο Βρακοφόρων Κρήτης και την Σχολή χορού “Αροδαμός”, ενώ προσφέρθηκε πλουσιοπάροχο γεύμα από την οικογένεια του Ιωάννου Κοτσιφάκη.

Γιάννης και Ηλίας Κάκανος