Σε μια βαθύσκιωτη ζηλευτή ρεματιά από αιωνόβια δένδρα και ελιές μεταξύ του Κεφαλίου, της Βάθης και των Περβολίων στα Εννιά Χωριά, τοποθεσία “Σόχωρα”, επειδή παλιά καλλιεργούταν από τους κατοίκους των γύρω χωριών, βρίσκεται το μικρό μεταβυζαντινής, προφανώς περιόδου, εξωκλήσι του Αϊ Γιάννη της Eνορίας Κεφαλίου, που γιορτάστηκε πανηγυρικά με αρκετούς προσκυνητές.
Την Θεία Λειτουργία και το καθιερωμένο μνημόσυνο για τους πεσόντες από τα γερμανικά στρατεύματα στις 29 Αυγούστου 1944, τέλεσε ο εφημέριος της διπλανής Ενορίας από το χωριό Περβόλια π. Ιωάννης Παντελαντωνάκης.
Σε αυτή την περιοχή κάθε χρόνο μετά την λειτουργία στηνόταν ταβέρνες και ακολουθούσε πανηγύρι με βιολί κυρίως και λαγούτο, από Εννιαχωριανούς λαϊκούς μουσικούς και κρατούσε μέχρι αργά το απόγευμα.
Στιγμιότυπα από το εορταζόμενο εξωκλήσι
ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΒΑΘΗΣ
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Λαφονήσια 2017” συμπεριλαμβάνεται η αμέσως μετά επιμνημόσυνη δέηση που τελέστηκε στο μνημείο πεσόντων της Βάθης ή Κούνενι όπως ονομαζόταν παλιά το χωριό για ν’ ακολουθήσουν καταθέσεις στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής, ο Εθνικός Ύμνος και ομιλία για τα τραγικά γεγονότα του ολοκαυτώματος του χωριού και τις εκτελέσεις από τον συνταξιούχο δάσκαλο, λαογράφο και δημοσιογράφο, μέλος της ΠΑ.Δ.Ε. Μ.Μ.Ε. κ. Εμμανουήλ Κογχυλάκης από τη Βάθη.
Τελετάρχης ήταν ο επί τιμής πρέσβης της χώρας μας κ. Βασίλειος Σημαντηράκης από τα Σημαντηριανά.
Πανοραμική όψη με τη Βάθη ή Κούνενι
ΟΜΙΛΙΑ
Συγκινητική η ομιλία του λαογράφου και παλιού δασκάλου κ. Εμμανουήλ Κογχυλάκη, ο οποίος αναφέρθηκε εκτενώς στη σημαντική τοπική ιστορία με τον αγώνα των κατοίκων της περιοχής και το ολοκαύτωμα της Βάθης τον Αύγουστο, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: « Ο Αύγουστος θεωρείται από τον περισσότερο κόσμο σαν ένας από τους καλύτερους μήνες του χρόνου. Αυτό, όμως, δεν ισχύει γι’ αυτό το χωριό γιατί ένας Αύγουστος το σημάδεψε. Ο τελευταίος κατοχικός Αύγουστος στις 13 το μαύρισε γιατί το έκαψε. Το πλήγωσε ανεπανόρθωτα γιατί το αιματόβαψε στις 29 μια Τρίτη σαν τη σημερινή. Δεν φταίει όμως ο μήνας, αλλά οι κτηνάνθρωποι τον διάλεξαν για να μετατρέψουν σε κόλαση αυτόν τον ήσυχο τόπο. Σήμερα που η Εκκλησία γιορτάζει ή καλύτερα μνημονεύει το αποτρόπαιο έγκλημα με την αποκεφάλιση του Προδρόμου συμπίπτει να μνημονεύουμε κι εμείς τα πρόσωπα που έπεσαν από τις σφαίρες των ναζί στην αιματοβαμμένη Αγιά. Βρισκόμαστε εδώ για να σκύψουμε το κεφάλι μπροστά στο μνημείο του χωριού γιατί πίσω από τις πλάκες με τα ονόματα κρύβεται το μαρτύριο αυτού του τόπου. Ένα μαρτύριο που δεν αναγνωρίστηκε ακόμα επίσημα μετά από 73 χρόνια, αλλά φτάνει που το θυμόμαστε εμείς. Το χωριό κάηκε, αλλά δεν ερήμωσε γιατί οι μεγαλόψυχοι Κουνενιώτες κάτοικοι του σαν γνήσιοι Κρητικοί άντεξαν. Πέταξαν τα αποκαΐδια και έκτισαν ξανά με νέες σκεπές τα σπίτια τους».
Ο ίδιος, συνεχίζοντας, επεσήμανε ότι «το παλιό κεφαλοχώρι το Κούνενι έλαχε να πληρώσει το βαρύτερο τίμημα του καψίματος και του ματώματος. Έτσι τα Εννιά Χωριά, ο παλιός Δήμος Ιναχωρίου, της Κισάμου σήμερα που εκπροσωπείται από τον αντιδήμαρχο κ. Αντώνιο Παρτσαλάκη, έχει το μνημείο του για να τιμά ήρωες, έχει να δείξει παράσημα τιμής και θυσίας. Την αποφράδα ημέρα της 29ης του μαύρου Αυγούστου 1944 θρηνεί το Κούνενι, θρηνούν τα Εννιά Χωριά».
Γιάννης και Ηλίας Κάκανος
Από την επιμνημόσυνη στο μνημείο πεσόντων, τις καταθέσεις στεφάνων και το κέρασμα που ακολούθησε