Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, τιμήθηκε στις 11 το πρωί του Σαββάτου στην Ασή Γωνιά η μνήμη των ηρωικών Μανιατών αγωνιστών που έπεσαν πολεμώντας επί τουρκοκρατίας στην βουνοκορφή με την ονομασία “Αγριμοκέρατο».
Την πολυμελή αντιπροσωπεία από την ομάδα Τέχνης και Πολιτισμού του Δήμου Αρεόπολης Ανατολικής Μάνης συνόδευαν ο δήμαρχος κ. Πέτρος Ανδρεάκος και ο πρόεδρος του Νομικού Προσώπου και Πολιτισμού του Δήμου κ. Γεώργιος Καπασούρης – Σαψάκος. Μαζί τους ήταν και ο μπάρμπα Γιάννης Φατσέας, από τα Νεροκούρου, που υπήρξε ο συνδετικός κρίκος στην αδελφοποίηση αυτών των δύο ιστορικών περιοχών.
Το «παρών» έδωσαν ο πρώην Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Αθανάσιος Δαβάκης καταγόμενος από τη Λακωνία, άλλοι επίσημοι από τον χώρο της αυτοδιοίκησης και της πολιτικής, εκπρόσωποι στρατιωτικών Αρχών, σωμάτων ασφαλείας, φορέων, συλλόγων και αρκετός κόσμος.
Την εκδήλωση στο Μνημείο Πεσόντων στην πλατεία του ορεινού χωριού άνοιξε με καλωσόρισμα ο Ασηγωνιώτης αντιδήμαρχος κ. Γεώργιος Γύπαρης για να ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση προεξάρχοντος του μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνού, χαιρετισμοί από τον οικοδεσπότη δήμαρχο κ. Χαράλαμπο Κουκιανάκη, τον θεματικό αντιπεριφερειάρχη Κρήτης κ. Νίκο Καλογερή, τον δήμαρχο Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρο Ανδρεάκο, τον πρώην υπουργό κ. Αθανάσιο Δαβάκη και τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Ασή Γωνιάς κ. Στέλιο Νικολακάκη. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Βασίλειος Διγαλάκης.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ ΚΑΙ ΜΑΝΗΣ
Ο Δήμαρχος Αποκορώνου κ. Χαράλαμπος Κουκιανάκης, σημείωσε: «Η Μάνη και η Ασή Γωνιά γεννούν γενναίους, κρατούν ψηλά τα ιδανικά αυτά που πάτησε ο Ελληνισμός και επέζησε ανά τους αιώνες, που δυστυχώς, κάποιοι τα απεμπολούν και ακρωτηριάζουν την Ελλάδα, την ακρωτηριάζουν παραχωρώντας τα σύμβολα μας» για να τονίσει ότι « για όλους εκείνους που έδωσαν το αίμα τους, την ζωή τους για να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα τα αγαθά της ελευθερίας έναντι της ιστορίας αυτού του έθνους, το μεγαλύτερο μνημόσυνο είναι, εμείς, ο καθένας από απλός πολίτης μέχρι εθνικός φορέας από όποια θέση και αν εκπροσωπεί να μπορεί να κρατά αυτά τα ιδανικά και τις αξίες όρθια, να κάνουμε δηλαδή εμείς το χρέος μας απέναντι στις επερχόμενες γενιές».
Στα ιστορικά γεγονότα και τη φιλία των δύο περιοχών αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Ανατολικής Μάνης κ. Πέτρος Ανδρεάκος υπογραμμίζοντας: «Με βαθιά συγκίνηση, είμαστε, είμαστε σήμερα εδώ, σε αυτόν τον ένδοξο και ευλογημένο τόπο, για να αποδώσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους Ήρωες προγόνους μας, που έχυσαν το αίμα τους, και άφησαν την τελευταία τους πνοή εδώ πάνω στα βουνά, εδώ στα Ιερά χώματα της Ασή Γωνιάς πολεμώντας το 1866 με τα Εθελοντικά Σώματα του Δημήτρη Πετροπουλάκη για την λευτεριά της Λεβεντογέννας Κρήτης».
Ο ίδιος συνεχίζοντας, επεσήμανε ότι «κάτι τέτοιες μέρες σαν την σημερινή με τις πράξεις μας, αποδεικνύουμε ότι κουβαλάμε στο μυαλό και στην ψυχή μας το ιστορικό μας παρελθόν. Αποδεικνύουμε σήμερα όλοι εμείς εδώ, άξιοι απόγονοι των υπερασπιστών της Ελευθερίας… έτοιμοι να κρατήσουμε την Κρήτη, την Μάνη και την Ελλάδα τόσο ψηλά όσο εκείνοι κράτησαν… Αισθάνομαι υπερηφάνεια διότι στις φλέβες μου ρέει διασταυρωμένο Μανιάτικο και Κρητικό αίμα και άμα έχω κοντά μου τους Κρητικούς και τους μανιάτες, έχω ολόκληρη την Ελλάδα. Σήμερα μπορούμε να πούμε Κρήτη και Μάνη ελπίδα του Έθνους», ενώ για την ισχυρή φιλία που αναπτύχθηκε εδώ και πολλά χρόνια μεταξύ Μάνης και Ασή Γωνιάς αναφέρθηκε με θαυμασμό στον κ. Γιάννη Φατσέα ή μπάρμπα Γιάννη όπως τον αποκαλούν τονίζοντας ότι «πάντα θα σου το αναγνωρίζουμε, πάντα θα σε έχουμε στην καρδιά μας. Αυτή τη φιλία στην οφείλουμε και σου μεταφέρω ένα μεγάλο ευχαριστώ από όλους τους Μανιάτες…».
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Π.Σ. Ασή Γωνιάς κ. Στέλιος Νικολακάκης αφού ευχαρίστησε όλους τους παρευρισκόμενους και ειδικά τους προσκεκλημένους εκτός Κρήτης και απευθυνόμενος στην αντιπροσωπεία των Μανιατών υπογράμμισε: «Αγαπημένα μας αδέλφια, καλωσορίσατε και φέτος εδώ πιστοί στο φθινοπωρινό μας ραντεβού για να τιμήσουμε μαζί τους ήρωες πρόγονους σας με αυτή την λιτή τελετή εκδήλωσης τιμής και μνήμης των εθελοντών Μανιατών αγωνιστώ του 1866 – 1868 και που θα συνεχιστεί παίρνοντας τον δρόμο προς την Αση Γωνιώτικη Μαδάρα που με το λιγοστό της χώμα σκεπάζει υα ιερά κόκκαλα πολλών ηρώων προγόνων σας».
Η συνέχεια δόθηκε με μνημόσυνο που τελέστηκε στο εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη στην τοποθεσία Κούμαρος κάτω από την βουνοκορφή «Αγριμοκέρατο» που υπάρχει το μνημείο των ηρώων Μανιατών και έγιναν ξανά καταθέσεις στεφάνων. Ακολούθησε παραδοσιακό κέρασμα σε παρακείμενο μιτάτο και στη συνέχεια ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ασή Γωνιάς παρέθεσε πλουσιοπάροχο γεύμα στο χωριό.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΝΙΚΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΗ
«Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που γι’ άλλη μια φορά είμαι εδώ σε αυτή την πολύ συγκινητική εκδήλωση που γίνεται κάθε χρόνο εις ανάμνηση ενός σημαντικού ιστορικού γεγονότος» υπογραμμίζει ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Κρήτης κ. Νίκος Καλογερής για να συνεχίσει τονίζοντας «της καθόδου των Μανιατών με τον Δημήτρη Πετροπουλάκη το 1866 για να πολεμήσουν για την απελευθέρωση της Κρήτης. Έδωσαν μάχες από την μια άκρη του νησιού ως την άλλη και τελευταίες εδώ πάνω από την Ασή Γωνιά όπου αρκετοί έχυσαν το αίμα τους για την ελευθερία. Αυτές οι πράξεις, μαζί με εκείνη που είχε προηγηθεί του Χατζημιχάλη Νταλιάνη και των Ηπειρωτών του που ήρθαν εδώ και θυσιάστηκαν στο Φραγκοκάστελο, τόνωσαν την εθνική ομοψυχία και θεωρώ ότι αυτές ήταν που κινητοποίησαν αθρόα τους Κρητικούς ν’ ανέβουν σε Ήπειρο και Μακεδονία και να δώσουν μάχες για την απελευθέρωση της βόρειας Ελλάδας», για να καταλήξει επισημαίνοντας ότι «πατώντας σε αυτές τις μνήμες τις πολύ ισχυρές, να συγκρατήσουμε την ενότητα για το αύριο».
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΔΑΒΑΚΗ
Από την πλευρά του ο πρώην υπουργός κ. Αθανάσιος Δαβάκης τόνισε: «Πατώ με συγκίνηση το χώμα της Ασή Γωνιάς όπως θα έκανε κάθε Μανιάτης. Η παρουσία όλων μας από τη Μάνη εδώ, στα χώματα της Ασή Γωνιάς ενδυναμώνει την αδερφοσύνη η οποία πριν από 150 χρόνια ξεκίνησε και με την αδελφοποίηση αυτή φαίνεται ότι συνεχίζεται και συνεχίζεται αποδίδοντας καρπούς πολλούς πάνω στα χώματα και της Μάνης και της Κρήτης αλλά και νοητούς καρπούς πάνω στην ιστορία, τα αισθήματα, στα ιδανικά και στην πατρίδα. Αιωνία η μνήμη αυτών των ανθρώπων που έχοντας την έννοια του Έθνους και της πατρίδας στην ολότητά του έδωσαν το αίμα τους δοξάζοντας τους τόπους καταγωγής τους. Όλοι μας εδώ στην Ασή Γωνιά, όλοι εμείς οι Μανιάτες φωνάζουμε μ’ ένα πνεύμα, μ’ ένα νόημα, με μια φωνή, αθάνατοι οι ηρωικοί νεκροί μας».
ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΩΗΝ ΠΡΥΤΑΝΗ ΒΑΣΙΛΗ ΔΙΓΑΛΑΚΗ
«Σήμερα έχουμε τη χαρά και την τιμή να βρισκόμαστε σ’ έναν ανυπότακτο τόπο, σ’ έναν τόπο που “αναβλύζει” ιστορία, σ’ έναν τόπο με ανθρώπους που το λέει η καρδιά τους. Κι έχουμε τη χαρά και την τιμή να έχουμε δίπλα μας, ανάμεσά μας, ανθρώπους από έναν άλλον ανυπότακτο τόπο, έναν από τους ιστορικότερους τόπους της Πελοποννήσου και της Ελλάδας ολάκερης. Έναν τόπο με ανθρώπους, οι οποίοι έδειξαν και απόδειξαν πόσο πολύ το λέει η καρδιά τους, πολεμώντας ηρωικά και με πρωτοφανή αυταπάρνηση σε όλους τους ελληνικούς απελευθερωτικούς αγώνες, στη Θεσσαλία, στην Ήπειρο και στη Μικρά Ασία. Πρόκειται για ένα απολύτως ταιριαστό συναπάντημα, με ρίζες ισχυρές, που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ακόμη ισχυρότερες όχι μόνο εξαιτίας των διαχρονικών δεσμών αίματος που καταδεικνύουν το άξιο σεβασμού κοινό παρελθόν, αλλά λόγω και των δεσμών φιλίας και αδελφοποίησης που αναπτύχθηκαν, πρωτίστως χάρη στον σεβάσμιο Γιάννη Φατσέα, κι έκτοτε εξελίσσονται σε μία σχέση αμοιβαίας αγάπης και εκτίμησης».
Ο ίδιος συνεχίζοντας επεσήμανε ότι «αυτό το ένδοξο κοινό παρελθόν, που αναδεικνύεται χάρη στους σημερινούς ισχυρούς δεσμούς φιλίας, είναι που οδήγησε τα βήματα μας σήμερα εδώ, σε τούτον τον δυσπρόσιτο αλλά όμορφο τόπο, στις απολήξεις των Λευκών Ορέων. Είναι βήματα ευθύνης και καθήκοντος, για να τιμήσουμε εκείνους τους προγόνους μας, που αψήφησαν τα πάντα κι έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα για την πολυπόθητη ελευθερία. Γιατί, “ τι θα πει λεύτερος; Αυτός που δεν φοβάται τον θάνατο”, όπως εύστοχα έγραψε ο μεγάλος Κρητικός Νίκος Καζαντζάκης.
Τα δικά μας βήματα, όμως, είναι, επιτρέψτε μου να πω, βήματα μικρά και ασφαλή. Ενώ τα βήματα των ανδρών του εθελοντικού εκστρατευτικού σώματος Μανιατών, που έφυγαν από τον τόπο τους για να έρθουν στην Κρήτη και να συνδράμουν τη μεγάλη Επανάσταση, πολεμώντας δίπλα στους Κρητικούς, αφήνοντας πίσω μανάδες, πατεράδες, αδέλφια, γυναίκες και παιδιά, ήταν βήματα μεγάλα, βήματα τεράστια. Άλματα. Άλματα τόλμης και υπευθυνότητας… Σύμφωνα με τον Γιώργη Σηφάκη (τον Σιμισακογιώργη), στις 26 Δεκεμβρίου του 1866, μετά τη θυσία του Αρκαδίου, η οποία είχε προκαλέσει πανευρωπαϊκό ενδιαφέρον, ο Πετροπουλάκης καταφτάνει στην Κρήτη επικεφαλής 350 Μανιατών, κυρίως εθελοντών, στις τάξεις των οποίων υπήρχαν και αρκετοί Ευρωπαίοι φιλέλληνες και ενώνεται με τα σώματα των Κρητών οπλαρχηγών. Μανιάτες και κρητικοί μαζί πολέμησαν τον πολυάριθμο τούρκικο στρατό μέχρι που η επανάσταση εξασθένησε λόγω της έλλειψης τροφής και πολεμικών εφοδίων και ο Πετροπουλάκης με το σώμα αποχώρησε», για να επισημάνει αργότερα στη διάρκεια της λεπτομερούς ομιλίας του ότι «στη θέση “Αγριμοκέρατο” δόθηκε η τελευταία μάχη με θύματα πολλούς Τούρκους, αλλά και ηρωικούς Μανιάτες, τις σωρούς των οποίων βρήκαν στη συνέχεια Ασηγωνιώτες και φρόντισαν για την ταφή τους. Μανιάτες και Αποκορωνιώτες – Ασηγωνιώτες – Κρητικοί βρέθηκαν, όμως, μαζί εκτός από τα ιερά βουνά της Κρήτης και στον κοινό αγώνα για να μείνει ελληνική η Μακεδονία μας…».
Πέρα, όμως, από την αναφορά στα ιστορικά γεγονότα της περιόδου εκείνης και στους αγωνιστές που έπεσαν μαχόμενοι υπέρ πίστεως και πατρίδος, ο κ. Διγαλάκης έκρινε αναγκαίο να επισημάνει ότι «εκτός από τις οφειλόμενες τιμές στους προγόνους μας, για τους ηρωικούς αγώνες και τις θυσίες τους, οφείλουμε να στρέψουμε το βλέμμα μας και στο μέλλον και να εργαστούμε όλοι μαζί, με πείσμα, με αποφασιστικότητα, μεθοδικότητα, σχέδιο, οργάνωση και εθνική ομόνοια για το καλό των οικογενειών μας, των χωριών μας, των περιφερειών μας και συνολικά της πατρίδας μας, από τη μία άκρη της έως την άλλη. Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν. Ένα από αυτά είναι να επενδύσουμε ξανά στη γη μας και στους ανθρώπους της. Η Ελληνική Πολιτεία οφείλει ν’ αγκαλιάσει τους ανθρώπους που καλλιεργούν τη γη, τους ανθρώπους που δίνουν ζωή στη γη, στην ενδοχώρα, στην επαρχία, στα χωριά μας, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Να αφουγκραστεί τις αγωνίες τους και να δώσει λύσεις στα υπαρκτά τους προβλήματα».
Γιάννης και Ηλίας Κάκανος
Για δεύτερη χρονιά συμμετείχαν φέτος με την παραδοσιακή φορεσιά τους μέλη του Ομίλου Ιστορικής Φορεσιάς και Οπλισμού “ Ο Λιάρος” από την Ιερά πόλη του Μεσολογγίου
Μια αναμνηστική πλακέτα πρόσφερε ο δήμαρχος κ. Ανδρεάκος στον μητροπολίτη κ. Δαμασκηνό
Στιγμιότυπα από την επιμνημόσυνη δέηση, τους χαιρετισμούς, την ομιλία και τις καταθέσεις στεφάνων στο Μνημείο Πεσόντων στο χωριό
Από την περιοχή του βουνού που είναι το Μνημείο των Μανιατών
Στιγμιότυπα από το παραδοσιακό κέρασμα στο μιτάτο του Γιάννη Κουντουράκη στον Κούμαρο
Και από το πλουσιοπάροχο γεύμα που παρατέθηκε στο χωριό από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και τον Δήμο Αποκορώνου