ΣΕ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΣΤ’ ΑΣΚΥΦΟΥ – Μνήμη αγωνιστών και εγκαίνια δημοτικού Μουσείου Παύλου Μπικουβάρη

Με την καθιερωμένη επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο στις Καρές Ασκύφου από τον αρχιερατικό επίτροπο Χώρας Σφακίων πρωτοπρεσβύτερο Αθανάσιο Κουκουνάρη και τον εφημέριο της Ενορίας Ασκύφου π. Στυλιανό Κατσούλη τιμήθηκε στις 11 το πρωί της Κυριακής η μνήμη των Σφακιανών αγωνιστών που έδωσαν την ζωή τους το 1774 στην επίθεση στον Εμπρόσνερο εξουδετερώνοντας τον διαβόητο Κρητογεννίτσαρο ζωοκλέφτη και τρομοκράτη των χριστιανών, Αληδάκη.

Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του δημοτικού Μουσείου στο κτήριο του αείμνηστου Παύλου Μπικουβάρη στο Αμμουδάρι Ασκύφου με αγιασμό που τέλεσαν οι ίδιοι κληρικοί. Το «παρών» και στις δύο εκδηλώσεις έδωσαν ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Παύλος Πολάκης, ο Δήμαρχος Σφακίων κ. Γιάννης Ζερβός με πλειάδα δημοτικών συμβούλων, ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Κρήτης κ. Νίκος Καλογερής, εκπρόσωποι Σωμάτων Ασφαλείας, φορέων, συλλόγων, αρκετός κόσμος και πολλοί μαθητές με την συνοδεία των εκπαιδευτικών τους. 

ΣΤΙΣ ΚΑΡΕΣ  

Την εκδήλωση άνοιξε με καλωσόρισμα ο αντιδήμαρχος Σφακίων κ. Γεώργιος Πρωτοπαπαδάκης για να ακολουθήσει η επιμνημόσυνη δέηση, οι καταθέσεις στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής στην μνήμη των ηρώων, χαιρετισμός από τον δήμαρχο Σφακίων κ. Γιάννη Ζερβό, τονίζοντας ότι « για μια ακόμη φορά προβάλλεται στην ιστορία το παράδειγμα των Σφακιανών που δικαίως χαρακτηρίζονται για το θάρρος τους αλλά κυρίως για την  περιφρόνηση του θανάτου μπρος στην “Τιμή” και το “χρέος”, οι οποίοι με αδιάκοπη πάλη και αμίμητη σταθερότητα αντιστάθηκαν όχι μόνοι στη μουσουλμανική αλλά και κάθε είδους δεσποτεία».

Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Σελίνου κ. Λουκάς Μπασιάς, ο οποίος μέσα από μια μακροσκελή ιστορική αναδρομή  υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Μετά την γνωστή επανάσταση του 1770 που είχε αρχηγό τον Δασκαλογιάννη έμεινε στην επαρχία Σφακίων ο μισός περίπου πληθυσμός σε σχέση με αυτόν που υπήρχε πριν την επανάσταση γιατί εκτός από αυτούς που σκοτώθηκαν στις φονικές μάχες με τους Τούρκους πολλοί άλλοι κάτοικοι έφυγαν και πήγαν και κατοίκησαν σε άλλα μέρη… Όσοι απέμειναν στην επαρχία των Σφακίων μάζεψαν ότι μπορούσαν να μαζέψουν και ξεκίνησαν να ξανακτίζουν τα κατεστραμμένα τους σπίτια. Συγκέντρωσαν τα ρημαγμένα τους κοπάδια και άρχισαν να καλλιεργούν πάλι τα χωράφια τους. Οι χριστιανοί που έμεναν στους κάμπους υφίσταντο τώρα περισσότερα μαρτύρια από ότι πριν την επανάσταση επειδή οι Τούρκοι ήθελαν να πάρουν εκδίκηση για τους έξι χιλιάδες νεκρούς τους που είχαν στα Σφακιά. Την εκδίκησή τους αυτή την άφηναν να ξεσπάσει κατά των χριστιανών των κάμπων αλλά και των Σελινιωτών που είχαν βοηθήσει στον αγώνα των Σφακιανών. Τότε ο γενίτσαρος Ιμπραήμ Αληδάκης θεώρησε πως βρήκε την ευκαιρία να κατορθώσει αυτά που δεν μπόρεσε να κάνει εις βάρος των χριστιανών πριν από την επανάσταση του 1770. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ψυλλάκη, ο Αληδάκης ήταν ένας γενίτσαρος  ο οποίος εκτός από την περιουσία που είχε στην πόλη των Χανίων κατείχε εις την ύπαιθρο περιοχή μια μεγάλη έκταση η οποία μεγάλωνε διαρκώς περισσότερο…»

Ο ίδιος συνεχίζοντας επεσήμανε: «Η επίθεση κατά του Πύργου του Γενιτσάρου έγινε ένα πρωινό. Αφού τον περικύκλωσαν περίμεναν να ξημερώσει για να φανούν οι Τούρκοι που τον υπερασπίζονταν… Οι μεν πολιορκούμενοι Τούρκοι επιχείρησαν να βγουν έξω με τον Αληδάκη  οι πολιορκητές δεν υποχώρησαν αλλά ρίχτηκαν εναντίον τους προεξάρχοντος του Θοδωρή Μανούσακα. Οι έχοντες περικυκλώσει τον Πύργο Σφακιανοί βρήκαν την ευκαιρία να σκοτώσουν πολλούς από τους άνδρες του Αληδάκη από αυτούς που βρισκότανε μέσα στον Πύργο. Κατόρθωσαν , όμως να γλιτώσουν περί τους 150 αλλά με τους περισσότερους πληγωμένους και σώθηκαν γιατί οι Σφακιανοί δεν τους κυνήγησαν μη θέλοντας να φύγουν από τις θέσεις τους για να μην μπορέσει να διαφύγει ο τρομερός γενίτσαρος. Ο Αληδάκης που ήταν καλός πολεμιστής έκανε πολλές προσπάθειες να διαφύγει αλλά και για να διώξει τους άνδρες που τον πολιορκούσαν. Όμως οι Σφακιανοί με γενναιότητα τους αντιμετώπισαν και δεν τους επέτρεψαν να διαφύγουν. Η μάχη συνεχίστηκε μέσα στον Πύργο με τα μαχαίρια και παρά την δυναμική αντίσταση των Τούρκων στο τέλος όλοι τους σκοτώθηκαν. Ανάμεσα τους ήταν και ο αιμοβόρος γενίτσαρος Αληδάκης. Μετά τον θάνατο του γενίτσαρου οι Σφακιανοί συγκέντρωσαν όλο τον πλούτο που είχε μαζέψει μέσα στον Πύργο του. Η συγκέντρωση αυτή κράτησε δύο μέρες. Ο Πύργος ήταν μέγαρο ενός πολύ πλούσιου ανθρώπου, και τι δεν υπήρχε εκεί μέσα…»

Αμέσως μετά συνεχίστηκε η εκδήλωση με τραγούδι από την ριζίτικη παρέα Ασφένδου και χορό από τον παραδοσιακό μουσικοχορευτικό σύλλογο “ Τα Σφακιά”.     

 

ΣΤΟ ΑΜΟΥΔΑΡΙ ΑΣΚΥΦΟΥ

Στολίδι και καμάρι για τ’ Ασκύφου, το ιστορικό κτήριο του αείμνηστου Παύλου Μπικουβάρη, το οποίο από εδώ και πέρα θα λειτουργεί ως δημοτικό Μουσείο, περιλαμβάνοντας χώρο μνήμης Σφακιανών  εθελοντών Μακεδονικού και Ηπειρωτικού Αγώνα, Λαογραφική συλλογή, Κέντρο πληροφόρησης Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς.

Τα εγκαίνια έγιναν το μεσημέρι της Κυριακής με αγιασμό, χαιρετισμούς και κόβοντας την  κορδέλα των εγκαινίων  από κοινού, ο δήμαρχος Σφακίων Γιάννης Ζερβός, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης και η εγγονή του ιδιοκτήτη Χρυσούλα Μπικουβαράκη. 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΕΡΒΟΣ

Στον χαιρετισμό του ο κ. Ζερβός χαρακτήρισε την ημέρα αυτή ορόσημο για την πολιτιστική ζωή του τόπου τονίζοντας ότι «τα Σφακιά έχουν βαριά παρακαταθήκη σε τομείς όπως ιστορία, πολιτισμό και παράδοση. Αυτή την κληρονομιά έχουμε υποχρέωση να διατηρούμε αναδεικνύουμε  και μεταλαμπαδεύομαι στις νεότερες γενιές» για να συνεχίσει καταλήγοντας με εγκάρδιες ευχαριστίες προς «τους δωρητές, την επιτροπή εργασίας, που με ανιδιοτέλεια και διάθεση προσφοράς εργάστηκαν επισταμένα και θα συνεχίσουν να μας βοηθούν για την οργάνωση και λειτουργία των χώρων και όλους όσους συμβάλλουν στη φιλοξενία».   

ΠΑΥΛΟΣ ΠΟΛΑΚΗΣ

Με την σειρά του ο αναπληρωτής υπουργός κ. Παύλος Πολάκης αναφέρθηκε στην οικογένεια των δωρητών και σε όλους όσοι προσπάθησαν για να γίνουν πράξη τα σημερινά εγκαίνια του ιστορικού κτηρίου ευχαριστώντας τη σημερινή  δημοτική Αρχή, την Περιφέρεια  και κάνοντας μνεία επί των ημερών του ως δήμαρχος, καθώς και στην επί των ημερών δημαρχίας του Ιωάννη Μπραουδάκη…». 

ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΗΣ

Με λίγα λόγια ο θεματικός αντιπερειφερειάρχης Νίκος Καλογερής, αφού συνεχάρη τους δωρητές και στη συνέχεια όλες τις δημοτικές Αρχές των Σφακίων που εργάστηκαν για το έργο, δήλωσε ευτυχής που η Περιφέρεια Κρήτης συνέβαλε στην ολοκλήρωση του. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. αντιπεριφερειάρχης «το έργο αυτό, συμπληρώνει και ενισχύει την ανάπτυξη της ενδοχώρας της Κρήτης καθώς δίνει την δυνατότητα στους επισκέπτες να γνωρίσουν μια άλλη Κρήτη με μεγάλη πολιτισμική παράδοση, παρθένα φύση, εξαιρετικά προϊόντα και κυρίως πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους».

ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΜΠΙΚΟΥΒΑΡΑΚΗ

Με πολύ συγκίνηση αναφέρθηκε στο ιστορικό κτήριο της οικογένειας η κα Χρυσούλα Μπικουβαράκη, υπογραμμίζοντας ότι «το σπίτι αυτό που εγκαινιάζουμε σήμερα επισήμως ως χώρο μνήμης, ιστορίας και λαογραφίας είναι οι ρίζες μου, οι αναμνήσεις μου, τα παιδικά μου χρόνια. Στο σπίτι αυτό έζησε ο παππούς μου  ο καπετάν Παύλος Μπικουβάρης  με την σύζυγό του και γιαγιά μου Χρυσή Μπικουβάρη, το γένος Χαλκιά και την οικογένειά τους τις τρεις κόρες τους Ελένη συζύγου Δημητρίου Αναγνωστάκη, Μαρία σύζυγος Νικολάου Τσιριντάνη και Δήμητρα σύζυγος Γεωργίου Δασκαλάκη και τους δύο γιους τους τον Ανδρέα και τον πατέρα μου Σταύρο, αείμνηστοι όλοι σήμερα αλλά έχοντας αφήσει πίσω εγγόνια και δεσέγγονα».

 Γιάννης και Ηλίας Κάκανος