Λαμπρές εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης στο Νομό Χανίων – Καστέλι Κισάμου και Γουβερνέτο Ακρωτηρίου.

Εκδήλωση τιμής και μνήμης στους ήρωες της μάχης του Καστελιανού Κάμπου

Προεξάρχοντος του μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλοχίου τελέστηκε χθες στις 11π.μ. επιμνημόσυνη δέηση, στο μνημείο των ηρώων της Μάχης της Κρήτης στον κόμβο των Καλλεργιανών για τους νεκρούς από την περιοχή της Κισάμου που θυσιάστηκαν για τη λευτεριά της πατρίδας δεχόμενοι τα βόλια των πάνοπλων εισβολέων Γερμανών στρατιωτών. 

Μπροστά στο μνημείο είχε παραταχθεί άγημα του στρατού, η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού, πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές, εκπρόσωποι Συλλόγων και Φορέων, μαθητές σχολείων και αρκετός κόσμος. Ομιλητής για τα αιματηρά επεισόδια που προκάλεσε ο πάνοπλος απρόσκλητος εισβολέας, στον Καστελιανό κάμπο,  ήταν ο δήμαρχος Κισάμου κ. Γεώργιος Μυλωνάκης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, τόνισε: “ Το χώμα του Καστελλιανού κάμπου που πατούμε σήμερα, 72 χρόνια μετά την αποφράδα εκείνη η μέρα της 20ης Μαΐου 1941, δεν είναι μόνο ιερό . Είναι και αγιασμένο με το αίμα των κατοίκων της Κισάμου που βροντοφώναξαν στους από αέρος εισβολείς: «Δεν την πατείτε εσείς μωρέ-την Κρήτη ανάθεμά σας». Και ρίχτηκαν στο πανηγύρι της μάχης.  Οι μαργαρίτες του κάμπου, τα λιόφυτα και τ’ αμπέλια, αποτέλεσαν την πρώτη κρυψώνα των Κισαμιτών για να υποδεχτούν τους από αέρος εισβολείς. Οι σωροί από τις πέτρες στην άκρη των χωραφιών απόκτησαν ξαφνικά αξία μεγάλη. Ήταν το πρόχειρο ανάχωμα του Καστελιανού σκαφιά που μεταμορφώθηκε από ανάγκη σε πολεμιστή. Τα σαρακάκια και τα κλαδευτήρια δεν είχαν δουλειά τώρα για τους βάτους και τα κλάδεματα .Τα μαχαίρια δεν περίμεναν να κόψουν τα χόρτα ,και το ψωμί .Το σκαπέτι και η σκαλίδα δεν ήταν τώρα για το σκάψιμο της γης. Τα σκοινιά των ζώων είχαν τώρα άλλη αποστολή και τα χέρια τα σφικτά και δυνατά δεν ήταν για χαιρετισμό . ¨Όλα επιστρατεύτηκαν κι έγιναν εργαλεία πολεμικά που τα κατήφθηνε μια καρδιά που χτυπούσε δυνατά στον παλμό του χρέους για λευτεριά.
Το πρωινό της 20ης του Μάη του 1941, στον Καστελλιανό κάμπο ήταν ένα μαγεμένο πρωινό. Ο ήλιος είχε αρχίσει να ξεπροβάλλει από το διάσελο της Κουκουναράς, λαμπρός και πυρωμένος, και έπνιγε με το εκτυφλωτικό του φως ολόκληρο τον κάμπο της Κισάμου. Όμως, αυτή η μαγεία δεν κράτησε για πολύ. Σε λίγη ώρα ένας παράξενος θόρυβος άρχισε να ακούγεται από το βορρά, κατά τη μεριά του πελάγους. Ο ουρανός σκοτείνιασε, και αμέτρητα αεροπλάνα εσκέπασαν το λαμπερό φως εκείνης της μέρας.  Μα εκείνο το φοβερό θέαμα δεν είχε ξαναγίνει. Οι μηχανές και οι σειρήνες των αεροπλάνων δημιουργούσαν ένα πανδαιμόνιο που έλεγες πως είχε φτάσει η, συντέλεια του κόσμου. Πετούσαν όσο μπορούσαν χαμηλά και πολυβολούσαν κάθε κινούμενο στόχο, άνθρωπο ή ζώο, σαν να ‘θελαν να εξαφανίσουν τη ζωή από αυτό το νησί. Μα σε λίγο συνέβη και κάτι άλλο πρωτόφαντο και παράξενο – και ταυτόχρονα γοητευτικό, παρά την τραγικότητά του. Τα αεροπλάνα, άρχισαν να ρίχνουν κάτι παράξενες ομπρέλες, που στην άκρη τους φαινότανε να κρέμεται ένας άνθρωπος. «Πέφτουνε αλεξιπτωτιστές!!!» άρχισαν να φωνάζουν οι καστελλιανοί– και συγχρόνως στον κάμπο της Κισάμου ξεκινούσε η βοή του πολέμου.

Η πτώση των αλεξιπτωτιστών στο Καστέλλι άρχισε στις 8 το πρωί, ενώ στην περιοχή του Μάλεμε ένα τέταρτο αργότερα. Οι Γερμανοί επομένως που άρχισαν να πέφτουν από τον ουρανό στον Καστελλιανό κάμπο ήταν οι πρώτοι «επισκέπτες» της Κρήτης, και οι πυροβολισμοί ήταν το ξεκίνημα μιας από τις φοβερότερες και κρισιμότερες μάχες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα λόγια του σχετικού ριζίτικου είναι χαρακτηριστικά:

Παιδιά, κι είντά ‘ν’ οι μπαλοτές κι ειντά ‘ν’ το καταχτύπι στον κάμπο τον Καστελλιανό, στσή Κίσαμος τσί μπάντες;».
«Οι Γερμανοί επέσανε απού τ’ αεροπλάνα καί γιουρουντούνε τα χωριά κι ούλους τσί καταλυούνε καί καθαρίζει ο τόπος μας».

Κι εμείς ταπεινά θα προσθέσουμε. Σήμερα που η χώρα μας και ο Λαός μας βιώνουν στην κυριολεξία τις συνέπειες μιας οικονομικής κατοχής, απαιτείται λαϊκή ενότητα , συσπείρωση, αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια , για το ξεπέρασμα και αυτής της κρίσης. Άλλωστε δεν είναι και η πρώτη φορά . Και όπως λέει σοφά ο λαός μας: Εμείς , κατακλυσμούς ποτέ δεν λογαριάσαμε και πάντα στο τέλος βγαίναμε νικητές. Έτσι θα γίνει και σήμερα. Συνδημότισσες και συνδημότες κρατηθείτε γερά . Η ελπίδα δε χάθηκε. Όλοι μαζί θα φέρουμε τις καλύτερες μέρες στον τόπο μας και στην πατρίδα μας.

Από την πλευρά του ο μητροπολίτης κ. Αμφιλόχιος, σε δήλωση του στα Μ.Μ.Ε., επεσήμανε ότι “ Η Κρήτη υψώνει το ανάστημά της και αναφωνεί και πάλι τον ύμνο της εθνικής ελευθερίας μέσα από την περίοδο αυτής της επετείου των εκδηλώσεων για τη Μάχη της Κρήτης θέλοντας μέσα από αυτό τον τρόπο να δώσει και πάλι ένα μήνυμα αφύπνισης και εγρήγορσης καθώς οι καιροί είναι ατραποί και οφείλουμε όλοι μέσα από τη δύναμη των καιρών και να κρατούμε κατά τον ποιητή πάντα ανοιχτά, πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μας”.

Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης συνεχίστηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου Κισάμου με ομιλητή τον φιλόλογο κ. Δημήτριο Γεωργακάκη.

Ο κ. Γεωργακάκης, αφού έδωσε τον ορισμό του πολέμου κατά τον Karivon Clausewitz (1780-1831), ότι πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, υπογράμμισε ότι η Μάχη ξεκίνησε από την Κίσαμο ενώ ανέγνωσε και δημοσίευμα εφημερίδας της εποχής. Αργότερα, ένας ηλικιωμένος κάτοικος από την Ποταμίδα Κισάμου ο Βασίλειος Μαζοκοπάκης, ενθυμούμενος την αποφράδα εκείνη ημέρα δήλωσε στα τα εξής: “ Το πρωινό της 20^ης Μαΐου 1941 με βρήκε σε χωράφι μας στο χωριό να σκάβω. Ήμουν 16 ετών κοπέλι μα δεν φοβήθηκα τον κρότο από τις μηχανές των αεροπλάνων και τους συνεχόμενους πυροβολισμούς καθώς επίσης την σκιά του ουρανού ολόκληρης της περιοχής μας από το γερμανικό σμήνος και μαζί με μεγάλους, ήμουν το μοναδικό κοπέλι που πήγα στον Καστελιανό κάμπο να πολεμήσω…”.

 Ο 88χρονος σήμερα Βασίλειος Μαζοκοπάκης αφηγείται την εμπειρία του στον πόλεμο…

 

 

 Στιγμιότυπα από την επιμνημόσυνη δέηση, τις καταθέσεις στεφάνων και τους ριζίτες να τραγουδούν.

 

…………………………………………………………..

 

ΣΤΟ ΓΟΥΒΕΡΝΕΤΟ: Εκδήλωση στο μνημείο των πεσόντων
Με επιμνημόσυνη δέηση όπου προεξήρχε ο μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός  άρχισε χθες το απόγευμα στο μνημείο πεσόντων στο Γουβερνέτο, παράπλευρα της ιστορικής Ιεράς Μονής, Κυρίας των Αγγέλων, η εκδήλωση τιμής και μνήμης των αγωνιστών του Ακρωτηρίου κατά τη Γερμανική Κατοχή. Το παρών έδωσαν πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές, αντιπροσωπείες Συλλόγων και Φορέων, αρκετός κόσμος και ξένοι αξιωματούχοι. 

Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Χανίων κ. Μανώλης Σκουλάκης τόνισε ότι «Τιμώντας την επέτειο των γεγονότων εκείνων, βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στην Μονή Γουβερνέτου, στο μεγαλειώδες μνημείο που είναι αφιερωμένο στη μνήμη των κατοίκων του Ακρωτηρίου που χάθηκαν στη Μάχη της Κρήτης. Γιορτάζουμε για να τιμήσουμε για μια ακόμη φορά τους ηρωικούς συμπατριώτες μας, που τις ζοφερές εκείνες μέρες του Μάη του 1941 παραμέρισαν και τον παραμικρό δισταγμό και στάθηκαν στο ύψος των τραγικών περιστάσεων της δοκιμαζόμενης Πατρίδας. Η πράξη τους πήγαζε από τη βαθύρριζη ιστορική τους παράδοση. Ήταν αναγκαιότητα και πίστη στην ιδέα της Ελευθερίας, που τους οδήγησε στην Αθανασία…”.

 Αμέσως μετά ο ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας και πρώην αντιδήμαρχος Ακρωτηρίου κ. Νίκος Πλουμιστάκης ως κεντρικός ομιλητής αναφέρθηκε στα γεγονότα της θλιβερής εκείνης περιόδου επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: “ Σήμερα έχουμε την εκδήλωση εδώ από το Δήμο Χανίων για εκείνους που αγωνίστηκαν στην περίοδο εκείνη τη δύσκολη εναντίον των γερμανών και όπως είναι γνωστό στο Ακρωτήρι Χανίων επιτέθηκε ο δεύτερος λόχος αλεξιπτωτιστών με ανεμοπλάνα και επικεφαλής ένα λοχαγό και 136 άνδρες. Ως επί το πλείστον τα ανεμοπλάνα προσεδαφίστηκαν στην περιοχή των Κουνουπιδιανών πλην όμως έχουμε και δύο ανεμοπλάνα ένα στο Μουζουρά και ένα στο Καμπάνι. Σε πρώτη φάση αντιμετωπίσθηκαν από τους Άγγλους στην αντιαεροπορική δύναμη που είχαν και διέθεταν αλλά και από τους εντοπίους. Εδώ στο μέρος αυτό που επιλέξαμε υπήρξε μία μάχη στην πλευρά του Αγίου Αντωνίου μ’ ένα νεκρό και δύο τραυματίες. Την 21^η Μαίου στο αυλάκι του Αγίου περί την 9^η πρωινή ώρα αποβιβάζονται οι πρώτες δυνάμεις των Γερμανών οι οποίες έφτασαν από την Αθήνα με καΐκι και αρχίζουν να ανηφορίζουν προς το Γουβερνέτο. Αφού κατέλαβαν το μοναστήρι μια ομάδα εξ αυτών  αποτελούμενη από 15 με 20 άνδρες κατηφόρισαν προς το άλλο μοναστήρι, την Αγία Τριάδα και το κατέλαβαν. Την περίοδο εκείνη στην Αγία Τριάδα βρισκόταν αποθηκευμένα τα πυρομαχικά που είχε στείλει ο Αβέρωφ. Φαίνεται, όμως πώς οι Γερμανοί το γνώριζαν από τους κατασκόπους τους και για αυτό οδηγήθηκαν αμέσως προς τα εκεί. Φτάνοντας στο μοναστήρι δεν βρήκαν καμία αντίσταση αφού η φρουρά 40 ναύτες είχε αποχωρήσει από την προηγούμενη μέρα και από τους ελάχιστους που παρέμειναν ένας μόνος θα πυροβολήσει κατά των γερμανών. Ήταν ο ναύτης  Λιάπης που έχει μείνει ιστορικό το όνομά του και ξακουστό τον οποίο τραυματίζουν οι Γερμανοί στο χέρι. Στη συνέχεια θα εισέλθουν στη Μονή για να αναζητήσουν πυρομαχικά και εκεί θα συναντήσουν τον μητροπολίτη Αγαθάγγελο Ξηρουχάκη ο οποίος ήταν τραυματίας από τον βομβαρδισμό της πόλεως των Χανίων. Τον μητροπολίτη και τους μοναχούς αναγκάζουν οι Γερμανοί να οδηγηθούν στο Γουβερνέτο με τη δικαιολογία ότι πρόκειται να ανατιναχθούν τα πυρομαχικά του πλοίου…”.

 Στη συνέχεια ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών και καταθέσεις στεφάνων για να λήξη η τελετή με έκθεση αντικειμένου με πολεμικό υλικό της περιόδου εκείνης.