Ιδιαίτερα κατατοπιστική η ενημέρωση και θαυμάσιες οι φωτογραφίες από την εκδρομή του Γυμνασίου και Λυκείου της Πατριαρχικής Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης στην Κύπρο, που μας μεταβίβασε ο διευθυντής της κ. Θωμάς Παναγιώτου με λεζάντες από όλα τα στιγμιότυπα της ξενάγησης τους. Μεταξύ αυτών και δύο πανοραμικές με την πόλη μας η μία και με μια περιοχή της Κύπρου η άλλη.
Επιμέλεια: Γιάννης Η. Κάκανος
ΕΣ ΓΗΝ ΕΝΑΛΙΑΝ ΚΥΠΡΟΝ
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΡΗΤΗΣ (Γυμνάσιο -Λύκειο)
Η Πατριαρχική Σχολή Κρήτης πραγματοποίησε την φετινή χρονιά την πολυήμερη εκδρομή των τελειοφοίτων μαθητών της στην Κύπρο, από 27 Φεβρουαρίου έως 3 Μαρτίου.
Ένα πρώτο έναυσμα για την επίσκεψη αυτή υπήρξε το 1ο Πανελλήνιο Βραβείο που απέσπασε η Σχολή μας στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό «Κύπρος 1974-2014, δεν ξεχνώ, διεκδικώ, δημιουργώ» στην κατηγορία ραδιοφωνικού μηνύματος. Ο Διαγωνισμός τελούσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και υλοποιήθηκε με την έγκριση των Υπουργείων Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων Ελλάδας και Κύπρου. Στα πλαίσια αυτά, ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού μας διέθεσε δωρεάν τα λεωφορεία και τους ξεναγούς για τις μετακινήσεις μας στην Κύπρο και τον ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό. Να σημειώσουμε ότι, κατά την διάρκεια της παραμονής μας στην Κύπρο, πληροφορηθήκαμε με μεγάλη μας χαρά, ότι αποσπάσαμε και πάλι, για δεύτερη συνεχή χρονιά, το 1ο Πανελλήνιο Βραβείο στην ίδια κατηγορία του αντίστοιχου φετινού Διαγωνισμού.
Το Σάββατο το πρωί, με την πτήση της Ryanair από τα Χανιά, μετά από μια ώρα και 10 λεπτά φτάσαμε στο αεροδρόμιο της Πάφου, που κατά την αρχαιότητα ήταν η πρωτεύουσα της Κύπρου και σήμερα συγκαταλέγεται στον επίσημο κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ για την παγκόσμια πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της. Μας υποδέχθηκαν οι υπεύθυνοι του Religious Travel που επιμελήθηκαν και το πρόγραμμα της εκδρομής και τους ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό, στο πρόσωπο του εκπροσώπου κ. Νίκου Τζατζάνη στα Χανιά, για όλη την οργάνωση της εκδρομής μας.
Το λεωφορείο που μας παρέλαβε, μας οδήγησε πρώτα διαμέσου του καταπράσινου κάμπου της Επαρχίας Πάφου στο μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου (του 12ου αιώνος), όπου μας υποδέχτηκε και μας φιλοξένησε με εγκαρδιότητα ο ηγούμενος της μονής. Στην ξενάγηση που ακολούθησε είδαμε από κοντά την εγκλείστρα του Αγίου που ο ίδιος έσκαψε μέσα σε βράχο και θαυμάσαμε τις εξαιρετικές Βυζαντινές τοιχογραφίες που κάθε μία έχει και ένα ξεχωριστό συμβολισμό.
Στη συνέχεια θαυμάσαμε τα ψηφιδωτά δάπεδα των τεσσάρων επαύλεων της Ρωμαϊκής περιόδου στον αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Πάφου, με θέματα από την ελληνική Μυθολογία. Επόμενος σταθμός, η Στήλη του Αποστόλου Παύλου, όπου κατά την παράδοση ο Απόστολος ραβδίστηκε λίγο πριν ο Ρωμαίος Κυβερνήτης Σέργιος Παύλος δεχτεί τον Χριστιανισμό. Η πρώτη μέρα μας στη Πάφο ολοκληρώθηκε με την άφιξη και εγκατάστασή μας στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Paphos Gardens.
Η δεύτερη μέρα της διαμονής μας στην Κύπρο (Κυριακή), ξεκίνησε με εκκλησιασμό στον Ι.Ναό των Αγίων Αναργύρων, στην πόλη της Πάφου. Ακολούθως, επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο και ξεκίνησε η περιδιάβασή μας στα χωριά της οροσειράς του όρους της Τροόδου που ορθώνει την ψηλότερη κορφή της στα 1951 μέτρα και απλώνει τις κορυφογραμμές της στο μεγαλύτερο μέρος της νότιας και δυτικής Κύπρου. Οι πλαγιές του Τροόδους είναι κατάσπαρτες από ωραιότατα θέρετρα και πηγές, βυζαντινά μοναστήρια, εκκλησίες και γραφικά χωριά, χτισμένα κλιμακωτά στις πλαγιές των βουνών. Όπως μας πληροφόρησε ο ξεναγός, στη νότια πλευρά της οροσειράς βρίσκονται τα φημισμένα κρασοχώρια της Κύπρου, που διατηρούν τους παραδοσιακούς τρόπους καλλιέργειας των αμπελιών για το κυπριακό κόκκινο ξηρό κρασί, το μαραθευτικό. Κοπιαστική η διαδρομή μας, όμως μας αποζημίωσε η θέα των κατάφυτων πλαγιών και των πευκόφυτων δασών. Η φύση σε όλο της το μεγαλείο. Πρώτη μας στάση στο οινοπαραγωγικό χωριό Όμοδος, μοναδικό σε γραφικότητα και αρχιτεκτονική. Στη συνέχεια φτάσαμε στην Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Κύκκου. Το μοναστήρι που ιδρύθηκε περί τον 11ο αιώνα, είναι χτισμένο στην κορυφή του βουνού, σε υψόμετρο 1318 μέτρα κι είναι το πλουσιότερο από τα μοναστήρια της Κύπρου. Εδώ με κατάνυξη προσκυνήσαμε μία από τις τρείς σωζόμενες εικόνες της Παναγίας, που αποδίδονται στον Απόστολο Λουκά. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το μουσείο της Μονής και θαυμάσαμε την κατασκευαστική του αρτιότητα και πολυτέλεια, αλλά και τις ανεκτίμητες συλλογές εικόνων, εκκλησιαστικών κειμηλίων, χειρογράφων και κυπριακών αρχαιοτήτων.
Ο πρώτος Πρόεδρος της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, που υπηρέτησε ως δόκιμος στη μονή, έχει ταφεί κατά την επιθυμία του 3 χλμ. δυτικά του Μοναστηριού, σε μια περιοχή με πανοραμική θέα, το Θρονί. Επισκεφτήκαμε τον τάφο του, ο οποίος φρουρείται στρατιωτικά και ψάλλαμε Τρισάγιο για την ανάπαυση της ψυχής του. Μετά το γεύμα πήραμε το δρόμο της επιστροφής μέσα από το δάσος της Πάφου.
Η τρίτη μέρα ξεκίνησε με επίσκεψή μας στην παραλιακή τοποθεσία «Πέτρα του Ρωμιού», όπου κατά το θρύλο αναδύθηκε η Θεά Αφροδίτη. Το όνομά της οφείλεται σε μια παράδοση που θέλει το Διγενή Ακρίτα (Ρωμιός) κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών να υψώνει έναν τεράστιο βράχο και να τον ρίχνει πάνω στους Σαρακηνούς που προσπαθούσαν να αποβιβαστούν στην ακτή. Ακολουθώντας τον παλιό αυτοκινητόδρομο και περνώντας τις Βρετανικές Βάσεις, επισκεφτήκαμε τον επιβλητικό αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου, που διαθέτει και στέγαση, στοιχείο που επιτρέπει στον επισκέπτη να περιηγηθεί το μέρος όλο το χρόνο και να θαυμάσει την οικία του Ευστολίου, την ιδιωτική έπαυλη με το σύμπλεγμα λουτρών και δωματίων με θαυμάσια ψηφιδωτά δάπεδα του 5ου αι. μχ. Μεγαλόπρεπο και το ελληνορωμαϊκό θέατρο που αναγέρθηκε το 2ο αι πχ. και είναι σήμερα πλήρως αναστηλωμένο, χρησιμοποιούμενο για μουσικές και θεατρικές παραστάσεις.
Το μεσημέρι της ίδιας μέρας είχαμε την ευλογία και τη χαρά να συνομιλήσουμε με τον Μητροπολίτη Λεμεσού, κατά τη διάρκεια της τράπεζας που παράθεσε προς τιμήν της Σχολής μας, με πλούσια τοπικά εδέσματα. Το απόγευμα χαρήκαμε τη βόλτα μας στην παλαιά πόλη της Λεμεσού, όπου χωρισμένοι σε ομάδες περιηγηθήκαμε στη μαρίνα της πόλης, στην πλατεία του Μεσαιωνικού Κάστρου, στο δρόμο με τους φοίνικες και θαυμάσαμε το Μεσαιωνικό Κάστρο – Μουσείο με τα θαυμαστά εκθέματα μεσαιωνικής κεραμικής, σταυρούς και νομίσματα, τις πανοπλίες και τα οικόσημα των Ιπποτών.
Η επόμενη μέρα είχε έντονη συναισθηματική φόρτιση, αφού επισκεφτήκαμε τη Λευκωσία, την πρωτεύουσα της Κύπρου, τη μοναδική διχοτομημένη πρωτεύουσα στον κόσμο, γνωστή από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες με το όνομα Λήδρα. Διερχόμενοι από το κέντρο της πόλης είχαμε την ευκαιρία να δούμε την παλιά χώρα που περιβάλλεται από τα ενετικά τείχη του 16ουαι. με περίμετρο 4,5 χλμ, με 11 προμαχώνες σε σχήμα καρδιάς. Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας, 3χλμ. δυτικά της Λευκωσίας, αντικρύσαμε με κατάνυξη τον τύμβο της Μακεδονίτισσας, το στρατιωτικό κοιμητήριο και ηρώο κοντά στο φερώνυμο μοναστήρι, όπου βρίσκονται θαμμένοι αξιωματικοί και οπλίτες που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την Κύπρο κατά την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων το 1974, αλλά και οι Έλληνες αξιωματικοί και οπλίτες που σκοτώθηκαν όταν το αεροσκάφος από τα Χανιά στο οποίο επέβαιναν, καταρρίφθηκε κατά λάθος στην ίδια περιοχή από φίλια πυρά. Πριν ακόμα ξεκινήσουμε την εκδρομή μας, είχαμε όλοι μεγάλη επιθυμία να επισκεφτούμε το σημείο αυτό που είναι θαμμένοι συμπολίτες μας και όταν φτάσαμε εκεί, με εθνική υπερηφάνεια ψάλλαμε τον Εθνικό Ύμνο, αφού πρώτα τελέσαμε Τρισάγιο στη μνήμη των Πεσόντων.
Στη συνέχεια βρεθήκαμε στο χώρο των κεντρικών φυλακών της Λευκωσίας, μπροστά στα Φυλακισμένα Μνήματα, εκεί που ο αγώνας για την ελευθερία έγινε πράξη. Είναι οι τάφοι των 9 απαγχονισθέντων ηρώων του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59 και άλλων τεσσάρων πεσόντων αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Περιδιαβαίνοντας στα κελιά, στα απομονωτήρια και στο δωμάτιο με την αγχόνη, βιώσαμε την σημασα του αποφθέγματος που είναι γραμμένο στον τοίχο, κάτω από το συρματόπλεγμα, με τα σπασμένα γυαλιά: «Του αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δε λογιέται».
Το μεσημέρι μας βρήκε επισκέπτες στην Αίθουσα του Θρόνου του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου και στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή της Λευκωσίας, όπου οι ιεροσπουδαστές μας ενημερώθηκαν από το Διευθυντή της Σχολής για τα προγράμματα σπουδών και τον τρόπο λειτουργίας της.
Το απόγευμα, η περιπλάνηση στην παλιά πόλη ήταν αποκαλυπτική. Μέσα στα στενά σοκάκια της συναντήσαμε τον ιερό ναό της Φανερωμένης, με το μαρμάρινο μαυσωλείο των Κυπρίων Εθνομαρτύρων στα ανατολικά της, το αρχοντικό του Δραγουμάνου της Κύπρου Χατζηγεωργάκη Κορνεσίου, το φυλάκιο στην οδό Λήδρας που οδηγεί στα κατεχόμενα και κυρίως το Μουσείο- παρατηρητήριο Λήδρα στον 11ο όροφο του Πύργου Σιακόλα, όπου με οθόνες αφής και το δωμάτιο προβολής οπτικοακουστικού υλικού ο επισκέπτης ενημερώνεται για την ιστορία της Λευκωσίας και παρατηρεί τα μνημεία της, αλλά κυρίως μπορεί να δει την κατεχόμενη πλευρά της Μεγαλονήσου.
Η πέμπτη ημέρα ήταν η πιο χαλαρή, καθώς, μετά το πρωινό, είχαμε τη χαρά να επισκεφτούμε τον Επίσκοπο Πάφου, ο οποίος, αφού αναφέρθηκε στον εκχριστιανισμό του νησιού κατά τη ρωμαϊκή περίοδο από τους Αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα, μας μίλησε με θέρμη για την ανάγκη συσπείρωσης και συναδέλφωσης των λαών για την αντιμετώπιση κοινών τους προβλημάτων. Φεύγοντας από τη Μητρόπολη Πάφου περάσαμε από το εκεί Βυζαντινό Μουσείο με τις αξιόλογες συλλογές εικόνων του 7ου και 8ουαι., μεταξύ των οποίων και της Αγίας Μαρίνας, μίας από τις αρχαιότερες εικόνες στην Κύπρο.
Το βράδυ διασκεδάσαμε σε παραδοσιακή ταβέρνα με κυπριακή μουσική και χορό. Απολαύσαμε το παραδοσιακό χορευτικό πρόγραμμα και θαυμάσαμε ιδιαίτερα την εξισορροπητική δεινότητα των χορευτών, με την πυραμίδα ποτηριών σταθεροποιημένη στο κεφάλι.
Την τελευταία ημέρα της παραμονής μας στο Νησί επισκεφθήκαμε τους πολυτελείς και σύγχρονους χώρους του ιδιωτικού Πανεπιστημίου της Νεάπολης Πάφου, όπου οι καθηγητές ενημέρωσαν τους ιεροσπουδαστές μας για τους διάφορους κλάδους σπουδών και μας πρόσφεραν από ένα οδηγό σπουδών του Πανεπιστημίου. Στο δρόμο για το αεροδρόμιο δεν παραλείψαμε να κάνουμε μία στάση στο χωριό Γεροσκήπου, που οφείλει το όνομά του στους ιερούς κήπους της θεάς Αφροδίτης. Εκεί επισκεφτήκαμε μια παραδοσιακή βιοτεχνία λουκουμιών, όπου με πραγματικό ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε τη διαδικασία παρασκευής τους, από το πρώτο στάδιο της ανάμειξης νερού και ζάχαρης και το στριφογύρισμα σε παραδοσιακό χάλκινο καζάνι και τέλος την κοπή τους στις χαρακτηριστικές ξύλινες φόρμες. Δοκιμάσαμε λουκούμια από χαρούπι, τριαντάφυλλο, πορτοκάλι, περγαμόντο, καθώς και παστέλι από χαρούπι.
Επόμενος προορισμός μας τα Χανιά, με την πτήση της Ryanair και με όμορφες εικόνες της Κύπρου από ψηλά, αλλά και όλης της βόρειας Κρήτης, καθώς το αεροπλάνο μας κατευθυνόταν στον προορισμό μας, ενώ στο νου μας έρχονταν οι στίχοι του ποιητή:
Κύπρος, γη των θρύλων, γη των στεναγμών,
Χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγος…