Επαρχιακό Φως Ειδήσεις-Ρεπορτάζ-Πολιτισμός-Κοινωνία-Άποψη
Μικρό ημιορεινό χωριό της ενδοχώρας του Δήμου Κισάμου οι Καλάθενες όπου στις 7 το απόγευμα της Κυριακής πραγματοποιήθηκε στο μνημείο των πεσόντων εκδήλωση μνήμης και τιμής για τους αδικοχαμένους άνδρες κατοίκους του την περίοδο της κατοχής από τους Γερμανούς.
Η εκδήλωση άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση για να συνεχιστεί με προσκλητήριο πεσόντων, χαιρετισμούς από τον δήμαρχο Κισάμου Γεώργιο Μυλωνάκη και την περιφερειακή σύμβουλο Σοφία Μαλανδράκη – Κρασουδάκη, καταθέσεις στεφάνων από τοπικές Αρχές, εκπροσώπους κομμάτων, φορέων και μικρά παιδιά του χωριού.
Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Κισάμου Γεώργιος Μυλωνάκης επεσήμανε ότι “ τεράστιος είναι ο κατάλογος των χωριών που λεηλατήθηκαν από τους ναζί. Εκατοντάδες τα θύματα – άνδρες, γυναίκες, παιδιά, άμαχοι που σφαγιάστηκαν στο όνομα του φρικιαστικότερου παραλογισμού που γνώρισε η ανθρωπότητα… Καλάθενες, Μαλάθυρος, Αι κυρ Γιάννης, Τσουρουνιανά… Πέρασαν 80 χρόνια από τότε που τα ηρωικά χωριά της Κισάμου έζησαν την ανείπωτη φρίκη και τραγωδία από την κτηνωδία και θηριωδία των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Αποτίνουμε φόρο τιμής στους αθώους που εκτελέστηκαν για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη..”.
Από μεριάς της η περιφερειακή σύμβουλος Σοφία Μαλανδράκη τόνισε: “Οι Κρήτες υπήρξαν άνθρωποι της ειρήνης από τη Μινωική εποχή. Αυτή την ειρήνη και την αγάπη για τον τόπο τους προστάτευαν στο πέρασμα του χρόνου με κάθε τρόπο. Τα μνημεία, διάσπαρτα αλλά και τόσο κοντά μαρτυρούν και θυμίζουν την αγάπη για ελευθερία και προστασία του τόπου και των ανθρώπων του. Σήμερα εδώ στις Καλαθενες θυμόμαστε και τιμούμε αυτούς που χάρισαν σε μας μέρες ειρήνης. Μα χρέος μας είναι να τη μάθουν οι νέοι και να μεταφέρουμε την αλήθεια του παρελθόντος.
Πολλά συγχαρητήρια στον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαθενών, στο Τοπικό Συμβούλιο και στους Ριζίτες Κισάμου για την όμορφη τελετή”, κατέληξε η κα Μαλανδράκη.
Ομιλήτρια στην εκδήλωση ήταν η συνταξιούχος εκπαιδευτικός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Ιωάννα Φιλιππάκη η οποία ανέπτυξε λεπτομερώς και ευρέως ιστορικά ντοκουμέντα της κατοχής, όπου, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε τα εξής: “ Τα λόγια είναι τραγικά, επίκαιρα και σήμερα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ, ότι για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι, χρειάστηκε να μαρτυρήσουν εκατομμύρια άλλοι. Στην πατρίδα μας, στην Ευρώπη, στον κόσμο όλο, είναι αμέτρητοι του μαρτυρίου οι τόποι, όπως αμέτρητα είναι του φασισμού τα κακουργήματα. Μετά την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Κρήτη, τον Μάη του 1941 και την ανεπανάληπτη αντίσταση του κρητικού λαού, οι Γερμανοί προέβησαν σε σκληρά αντίποινα εναντίον του άμαχου πληθυσμού, με εκτελέσεις, βασανιστήρια, λεηλασίες και καταστροφές χωριών. Και σε αυτόν τον αιματοβαμμένο τόπο επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά, ότι την ιστορία τη γράφουν πριν από όλους οι απλοί άνθρωποι του λαού, οι οποίοι είναι ο κορμός και η ψυχή σε ό,τι ένδοξο έχουν να επιδείξουν τα έθνη. Η γη κατακτιέται, μα το φρόνημα μένει αδούλωτο. Κατακτούνται τα εδάφη, μα η ψυχή δεν αιχμαλωτίζεται, δεν φυλακίζεται, δεν παραδίδεται. Η πατρίδα μας έχει την περηφάνια ότι πρωτοστάτησε στον αγώνα ενάντια στον φασισμό και σήκωσε στους ώμους της, την τιμή ολάκερης της Ευρώπης. Το ατελείωτο μαρτυρολόγιο του λαού μας πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ώστε η νεολαία μας ως φυσικός συνεχιστής των παραδόσεων μας, να γνωρίζει την αλήθεια, να μην επιτρέψει τη λησμονιά, για να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα τη φρίκη και τα εγκλήματα του φασισμού…
Εδώ πρέπει να τονιστεί, για να γνωρίζουν οι νεότερες γενιές, ότι αντίσταση κατά τη διάρκεια της κατοχής, δεν έκαναν όλοι. Υπήρχαν οι ριψάσπιδες, οι φυγάδες, οι μαυραγορίτες και τέλος οι συνεργάτες των Γερμανών, που δεν ήταν και λίγοι”.
Συνεχίζοντας η κυρία Φιλιππάκη επεσήμανε ότι “ οι Καλάθενες με την ορεινή τους θέση προσέφεραν ένα ασφαλές καταφύγιο στους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Η περιοχή ήταν δύσβατη και είχε περιορισμένους δρόμους πρόσβασης, γεγονός που ενίσχυε την άμυνα και την αποτελεσματικότητα των αντάρτικων ομάδων. Το σχολείο στις Καλάθενες χρησιμοποιήθηκε ως στρατηγείο των ανταρτών και συγκεκριμένα ως έδρα του 3ου τάγματος του ΕΛΑΣ. Αυτό το κτήριο αποτελούσε σημαντικό κέντρο αντίστασης στην περιοχή, όπου οι αντάρτες σχεδίαζαν και συντόνιζαν αντιστασιακές δράσεις, οργάνωναν σαμποτάζ και επιθέσεις…. Ύστερα από αυτή την δραστηριότητα των ανταρτών η Γερμανική διοίκηση με οργανωμένο πολύ καλά σχέδιο, άρχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις…. Στις 29 Αυγούστου, από τη νύχτα κιόλας, είχε ολοκληρωθεί η κύκλωση του χωριού από όλα τα υψώματα. Ήταν η μέρα του Αγίου Ιωάννη του ριγολόγου – στο Γκιώνα. Ο παπά Δημήτρης Σγουρομάλλης σήμανε την πρωινή καμπάνα. Τότε άρχισαν οι πρώτοι πυροβολισμοί και αμέσως μετά άρχισε να βάλλει το πυροβολικό. Οι οβίδες έσκαγαν με φοβερό κρότο στα φαράγγια του Σηρικαρίου… Η αντίσταση δεν ήταν ένα απλό χρέος, αλλά στην περίπτωση του κρητικού λαού και κάθε λαού που σέβεται την ιστορία του και εμφορείται από δημοκρατικά ιδεώδη και ανθρώπινες αξίες, ήταν η μοναδική επιλογή. Επιλογή τιμής και περηφάνιας, επιλογή ευθύνης και αξιοπρέπειας, όπως λέγει η περίφημη μαντινάδα: “ Στο μετερίζι τσ ανθρωπιάς και τση τιμής το χρέος, εκεί θα στέκω να πατώ κι ας είμαι ο τελευταίος”, για να καταλήξει σημειώνοντας: “ Νεκροί συγχωριανοί μας, θύματα της χιτλερικής θηριωδίας, μάρτυρες του σταυρωμένου λαού μας, ήρθαμε σήμερα εδώ, πάνω στα άγια σας λείψανα, ταπεινοί προσκυνητές, να τιμήσουμε τη μνήμη σας και να δείξουμε στη νέα γενιά ότι ο τόπος αυτός είναι ιερός τόπος προσκυνήματος”.
Ακολούθησε ριζίτικο τραγούδι από παρέα ριζιτών “Η Κίσαμος”, απαγγέλθηκαν ποιήματα από παιδιά του χωριού, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή, ψάλθηκε από όλους ο Εθνικός μας ύμνος, για κλείσει η εκδήλωση την οποία συντόνιζε ο Ιωάννης Γιακουμάκης με χαιρετισμό από την πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαθένων Μαρία Παπαντωνάκη η οποία τόνισε: “Και κάπου εδώ φτάσαμε στο τέλος της ταπεινής πρώτης εκδήλωσης του συλλόγου μας” για να ευχαριστήσει τις Αρχές, τον κόσμο που παρευρέθηκε και όλους όσους συμμετείχαν, ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά για την απαγγελία ποιημάτων και τις καταθέσεις στεφάνων για να κλείσει η εκδήλωση με πλουσιοπάροχο κέρασμα προς όλους και τη φράση που είναι γραμμένη στο μνημείο: “Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία”.
Γιάννης και Ηλίας Κάκανος
