Δεν ξεχνούν στο Κοντομαρί τη ναζιστική θηριωδία του 1941

Το Κοντομαρί, 70 χρόνια μετά από την τραγωδία της ομαδικής εκτέλεσης, συνεχίζει να θυμάται τις συνταρακτικές στιγμές αυτής της μαύρης Άνοιξης, που έζησε τότε. Δεκάδες ορφανά παιδιά, μαζί με τις χαροκαμένες μάνες και τους γονείς των παλικαριών που εκτελέστηκαν έκλαιγαν νύχτα και μέρα για πολλά χρόνια. Οι λιγοστοί άνδρες που γλίτωσαν απουσίαζαν από το χωριό στις αγροτικές δουλειές και στο βουνό. Μια, ακόμη, θηριωδία του πάνοπλου εισβολέα βύθισε ένα χωριό στο πένθος ως αντίποινα, επειδή αμύνθηκαν… Ενδεικτικά καταγράψαμε σύντομες δηλώσεις από ηλικιωμένους, που μας μίλησαν με πόνο ψυχής:
“Δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη περίπτωση που αφορά τα προϊόντα του χωριού μου που μένουν απούλητα ή ότι είναι ακριβά τα λιπάσματα”, ακούσαμε να μας λέει
ένας άνθρωπος του μόχθου, ξυλοκόπος και αγρότης, κάτοικος του μαρτυρικού χωριού Κοντομαρί της Δημοτικής Περιφέρειας του Πλατανιά: “Γεννήθηκα εδώ στον μαρτυρικό και ξεχασμένο τόπο το 1947. Η μοίρα χτύπησε αδίστακτα το χωριό μας τα χρόνια της επάρατης κατοχής με τις εκτελέσεις που έκαναν οι Γερμανοί σε δεκάδες χωριανούς μας, από 20 έως 65 χρονών. Ακόμα και σήμερα, μετά από 70 χρόνια, που κόβουμε ελιές στην περιοχή της εκτέλεσης βρίσκουμε μέσα στους κορμούς τις σφαίρες των αιμοσταγών δολοφόνων του Χίτλερ”.

Λίγο παρακάτω συναντήσαμε μια ηλικιωμένη γυναίκα 70 ετών, την κα Ειρήνη Αποστολάκη, η οποία δέχτηκε να μας μιλήσει για το ιστορικό παρελθόν, όπως το έζησε: “Νύφη ήρθα στο Κοντομαρί σε ηλικία 29 ετών και ήταν ακόμα βυθισμένο σε πένθος το χωριό. Μεταξύ αυτών που εκτέλεσαν ήταν και ο πεθερός μου που άφησε 4 ορφανά παιδάκια. Να μην ξαναέρθουν τέτοιες συμφορές…”.

Στο σημείο της εκτέλεσης είναι φτιαγμένο το μνημείο αλλά και ο τάφος των θυμάτων, όπως μας ενημέρωσε ο κ. Γεώργιος Χατζηδάκης που μας ξενάγησε στο χωριό. “Χτύπησαν το χωριό μου με τόση σκληρότητα οι Γερμανοί σκοτώνοντας τόσα και τόσα παλικάρια και ακόμα καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έπραξε το αυτονόητο γι’ αυτή την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού. Τα κόμματα είναι αυτά που αναστατώνουν τις κοινωνίες με το πάθος και τον φανατισμό που δημιουργούν αλλά ξύπνησε ο κόσμος…”.   

Εξάλλου, για τη Μάχη της Κρήτης θέσαμε το ίδιο ερώτημα σε δύο τέως δημάρχους που συναντήσαμε στο Δημαρχείο του Πλατανιά. Ο ένας είναι ο κ. Πολυχρόνης Πολυχρονίδης και ο άλλος είναι ο κ. Γιάννης Κοτσιφάκης, οι οποίοι απαντώντας στο ίδιο μήκος κύματος, δήλωσαν ότι έχει ωριμάσει η ιδέα για να εορτάζεται η Μάχη της Κρήτης αυθημερόν από τη μια έως την άλλη άκρη της, με αντίστοιχες εκδηλώσεις και καταθέσεις στεφάνων.

Οι φετινές, λοιπόν, εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης θα συμπληρώσουν εβδομήντα χρόνια από την αποφράδα εκείνη ημέρα της Άνοιξης του 1941, που ενώ ο τόπος μοσχοβολούσε άρωμα από τους ανθούς των λουλουδιών συνέβη να ποτιστούν τα χώματα της μεγαλονήσου με αίμα χιλιάδων αθώων κατοίκων της, που αμυνόμενοι στον απρόσκλητο πάνοπλο κατακτητή πράττοντας το αυτονόητο, με γενναιότητα υπερασπίστηκαν όπως μπορούσαν και με ό,τι μέσον είχαν τη γενέτειρά τους.   

“Κρατάμε ζωντανή στη μνήμη μας αυτή τη θυσία που καταγράφεται ως μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας του Ελληνισμού”, είχε επισημάνει -μεταξύ άλλων- πέρυσι ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Γεώργιος Παπανδρέου, κατά την 69η επέτειο. Όμορφα λόγια που δίνουν χαρά και τρέφουν ελπίδες σε όσους τ’ ακούν ή τα διαβάζουν στον
Τύπο αλλά η συνέχεια, δυστυχώς, αρχίζει ξανά, τον επόμενο χρόνο κι έτσι αλυσιδωτά μαζί με τη φετινή επέτειο θα προστεθεί σε αυτή την τεράστια αλυσίδα των εγκωμίων, ο εβδομηκοστός της κρίκος. Η Κρήτη άντεξε τόσες δεκαετίες το μαρτύριο της αχαριστίας από την Πολιτεία. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε περισσότερα ιστορικά στοιχεία επειδή είναι γραμμένα και χιλιοειπωμένα από ιστοριοδίφες και πνευματικούς ανθρώπους του τόπου και όχι μόνο. Επί της ουσίας ο λόγος. Ο,τι δεν έγινε μέχρι πέρυσι να εφαρμοστεί από φέτος, με καθιέρωση αργίας για όλη τη μεγαλόνησο την ημέρα της απρόκλητης εισβολής και σε κάθε Ενορία να τελείται μνημόσυνο για τους σκοτωμένους στα πεδία των μαχών, στις
φυλακές και στα εκτελεστικά αποσπάσματα. Στο πλαίσιο του νομοθετικού διατάγματος, λοιπόν, για τον «Καλλικράτη» επιβάλλεται να μειωθούν τα τεράστια έξοδα σε βάρος του ελληνικού δημοσίου από τις μέχρι και πέρυσι πολυήμερες εκδηλώσεις.  

      

 Αποκαλυπτικές φωτογραφίες από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Αρχείο που αφορούν το Κοντομαρί, ένα από τα εκατοντάδες μαρτυρικά χωριά του Νομού της πρώην επαρχίας Κυδωνίας. 

Απόψεις από το Κοντομαρί με το μνημείο- κοιμητήριο των αθώων που εκτελέστηκαν.      

 Η κα Ειρήνη Αποστολάκη.

Ο κ. Γεώργιος Χατζηδάκης

 “Δεν θέλω να τα σκέφτομαι αυτά που έγιναν τότε. Να υπάρχει ειρήνη στον κόσμο για να μένουν οι άνθρωποι στα μέρη τους” λέει μια ηλικιωμένη αγρότισσα από το Κοντομαρί.

Ο αγρότης κ. Αντώνιος Χατζηδάκης

 

 Οι τέως δήμαρχοι κ. Πολυχρόνης Πολυχρονίδης και Ιωάννης Κοτσιφάκης.