ΣΤΟΝ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ ΣΦΑΚΙΩΝ: Εκδήλωση μνήμης για τους εκτελεσθέντες και την καταστροφή του χωριού την Κατοχή

 

 

Παρουσία αρκετού κόσμου πραγματοποιήθηκε το πρωί της 12ης Οκτωβρίου 2014 από το Δήμο Σφακίων και τον Πολιτιστικό Σύλλογο “ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ” στο ηρωικό χωριό των Σφακίων, τον Καλλικράτη, εκδήλωση μνήμης για τους εκτελεσθέντες και την καταστροφή του χωριού από τα στρατεύματα κατοχής τον Οκτώβρη του 1943,  μ’ επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο, χαιρετισμό του δημάρχου, ομιλία και καταθέσεις στεφάνων από πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές φορείς και συλλόγους.

Μετά τη θεία λειτουργία και το μνημόσυνο που τελέστηκε στην κεντρική ιστορική εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στην Παναγία την οποία οι Καλλικρατιανοί εορτάζουν πανηγυρικά κάθε 15αύγουστο, τελέσθηκε στο ηρώο επιμνημόσυνη δέηση από τον αρχιερατικό επίτροπο Σφακίων, πρωτοπρεσβύτερο π. Αθανάσιο Κουκουνάρη, με τον εφημέριο της Ενορίας και άλλους ιερείς. 

Ο δήμαρχος Σφακίων κ. Παύλος Πολάκης, λόγω απουσίας του εκτός Κρήτης, έστειλε χαιρετισμό, τον οποίο διάβασε ο αντιδήμαρχος και τελετάρχης της εκδήλωσης κ. Πρωτοπαπαδάκης, υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Για άλλη μια χρονιά τιμούμε τη μνήμη των εκτελεσθέντων Καλλικρατιανών τον Οκτώβριο του 1943 από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Από τις ορδές του Χίτλερ που το φθινόπωρο του ‘43 ένα πογκρόμ καταστροφών σε πάνω από 3.000 χωριά σε όλη την ορεινή Ελλάδα όπου είχαν πληροφορίες ή γεγονότα αντιστασιακής δράσης σε μία απελπισμένη προσπάθεια να ανακόψουν το ρεύμα ανάπτυξης της ένοπλης Εθνικής αντίστασης και την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική τους μπότα. Μέσα σε αυτά τα χωριά και ο Καλλικράτης που έζησε στιγμές ανείπωτης θηριωδίας και καταστροφής με τη βοήθεια δυστυχώς και ντόπιων συνεργατών των Γερμανών από τον Κρουσώνα Ηρακλείου…» Για να συνεχίσει επισημαίνοντας ότι « ο Δήμος Σφακίων δεν ξεχνά και για τον λόγο αυτό καταθέτει φέτος ξανά τον φάκελο με όλα τα ιστορικά στοιχεία της καταστροφής για να συμπεριληφθεί επιτέλους ο Καλλικράτης στο δίκτυο των μαρτυρικών χωριών της χώρας μας».

Η ΟΜΙΛΙΑ

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο συνταξιούχος τελωνειακός και αντιπρόεδρος της Ένωσης Σφακιανών Νομού Χανίων κ. Μιχαήλ Χαιρέτης, γεννηθείς στον Καλλικράτη, ο οποίος μέσα από την ομιλία του θύμισε στους παλιούς και έμαθε στους νέους τα θλιβερά γεγονότα εκείνης της περιόδου, τονίζοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Καλλικράτης, ιστορικό χωριό που τ’ όνομά του σε παραπέμπει στην Αρχαία Ελλάδα. Καλλικράτης, χωριό της δόξας και του μαρτυρίου, το φυσικό οχυρό των Σφακίων ανατολικά, η αετοφωλιά των Σφακίων» για να συνεχίσει εξιστορώντας τα γεγονότα της εποχής. «Στα χέρια των Καλλικρατιανών υπήρχε πολύς οπλισμός και πυρομαχικά και αυτό το είχαν διαπιστώσει οι Γερμανοί από κάποιες ξαφνικές επισκέψεις αποσπασμάτων. Άκουγαν από διάφορα σημεία πυροβολισμούς, έδειχναν να μην το σπουδαιολογούν αλλά στην ουσία το κατέγραφαν σ’ αυτό που επρόκειτο να συμβεί».

Ο ίδιος συνέχισε επισημαίνοντας: Ήταν 6 Οκτωβρίου 1943 ημέρα Τετάρτη απόγευμα, όταν δύναμη από 2.000 Γερμανούς και Έλληνες προδότες από τον Κρουσώνα  που είχαν προσχωρήσει στην περιβόητη ομάδα του Σούμπερτ μπήκαν αιφνιδιαστικά στον Καλλικράτη από 4 διαφορετικά σημεία. Ανατολικά από την μεριά της Ασή Γωνιάς, βόρεια από τ’ Ασκύφου  διασχίζοντας την μαδάρα, δυτικά από τα’ Ασφένδου και νότια από τον Πατσιανό. Πρώτα μπήκαν από ανατολικά 500 περίπου Γερμανοί που με συνεχείς πυροβολισμούς προς όλες τις κατευθύνσεις και εκμεταλλευόμενοι το στοιχείο του αιφνιδιασμού επιχείρησαν να δημιουργήσουν πανικό και να καθηλώσουν τους κατοίκους στα σπίτια τους. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση οι περισσότεροι μάχιμοι άνδρες αδυνατώντας ν’ αντιμετωπίσουν την πολυάριθμη Γερμανική πολεμική μηχανή, πρόλαβαν κι έφυγαν στα βουνά με τον οπλισμό τους. Έμειναν στο χωριό ηλικιωμένοιθ και γυναίκες που συνήθως δεν τους πείραζαν.

Την επόμενη 7 Οκτωβρίου οι Γερμανοί με τους συνεργάτες τους Σουμπερίτες άρχισαν να καλοπιάνουν τις γυναίκες να πείσουν τους άνδρες τους που είχαν φύγει στα βουνά να γυρίσουν στο χωριό και δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα γιατί σε διαφορετική περίπτωση όπου τους εντόπιζαν θα τους σκότωναν…

Την  επόμενη 8 Οκτωβρίου ημέρα Παρασκευή αποφράδα ημέρα για το χωριό μας, τουφέκια, πολυβόλα και όλμοι έβαλλαν συνεχώς από το πρωί ώστε το οροπέδιο του Καλλικράτη να παρουσιάζει όψη μάχης πρώτης γραμμής…» για να συνεχίσει καταλήγοντας ότι η εικόνα αυτή συνεχίστηκε μέχρι της 9 το πρωί οπότε οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους κατοίκους στην Παναγία, την εκκλησία του χωριού μας. Οι κάτοικοι αντιλήφθησαν την τραγική τους θέση και ο ιερέας του χωριού Ιωσήφ Παπαδόσηφος άρχισε να ψάλλει παρακλήσεις για τη σωτηρία τους».

Ακολούθησαν καταθέσεις στεφάνων, ενός λεπτού σιγή και στη συνέχεια ο Δήμος Σφακίων παρέθεσε πλουσιοπάροχο γεύμα στην ταβέρνα παραπλεύρως του Μνημείου, σε όλους όσοι τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση.

Παραθέτουμε στιγμιότυπα από την εκκλησία της Παναγιάς, την επιμνημόσυνη δέηση, τις καταθέσεις στεφάνων και το γεύμα που ακολούθησε με γρήγορη εξυπηρέτηση και νόστιμα φαγητά.

Η παλιά ιστορική εκκλησία της Παναγίας και δίπλα το δημοτικό σχολείο του χωριού για το οποίο ο ομιλητής κ. Χαιρέτης είπε: “Εδώ τελείωσα το δημοτικό και ήμασταν από τις λίγες οικογένειες που έμεναν μόνιμα, χειμώνα καλοκαίρι στο χωριό. Το σχολείο έκλεινε τον Δεκέμβριο και συνεχίζαμε τα μαθήματα την άνοιξη για να τελειώσει η σχολική χρονιά τον Αύγουστο μήνα πολλές φορές.  

 

Πλουσιοπάροχο το τραπέζι που παρέθεσε ο Δήμος Σφακίων σε όλους όσοι τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση