Προ-Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στο Ε’ ΚΑΠΗ Χανίων

 

Ένα όμορφο και πολύ ζεστό εορταστικό πρωινό πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί στο Ε’ ΚΑΠΗ προσφέροντας ανακούφιση στους ηλικιωμένους με τραγούδια για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά από τη χορωδία του ΚΑΠΗ, μαθητές και εκπαιδευτικούς συνοδούς της ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου. Κοντά στ’ άλλοτε περήφανα γηρατειά, η διοικήτρια του Θεραπευτηρίου Χρόνιων Παθήσεων Αμαλία Μπασιά η οποία στον χαιρετισμό της τόνισε ότι μεταφέρει τον χαιρετισμό του Δημάρχου Χανίων Μανώλη Σκουλάκη και της προέδρου της ΔΟΚΟΙΠΠ Χρύσας Χαριτάκη, που δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Κοντά στους ηλικιωμένους και τα παιδιά της ΣΤ’ τάξης του 7^ου Δημοτικού Σχολείου με συνοδούς δασκάλους και δασκάλες στα οποία προσφέρθηκαν χειροποίητα παραδοσιακά γλυκά και δωράκια για τη συμμετοχή τους στην εορταστική γιορτή της τρίτης ηλικίας. Τους έγινε δε και επίδειξη για την Τέχνη της Καλαθοπλεκτικής από έναν παλιό τεχνίτη καλαθιών, τον  Μιχαήλ Λεβεντάκη από το Σταλό. Μιλώντας στα παιδιά ο προαναφερόμενος  παλιός τεχνίτης καλαθιών για την αρχαία, όπως, χαρακτήρισε την τέχνη της  καλαθοπλεκτικής, υπογράμμισε, τα εξής: “Μαθητής κι εγώ του Δημοτικού Σχολείου στην δική σας ηλικία έμαθα και μαθαίναμε τότε όλα τα παιδιά στο σχολείο μας από τον δάσκαλό μας την  τέχνη του καλαθά. Εκείνη την περίοδο το καλάθι και τα κοφίνια ήταν εργαλεία για τον αγρότη επειδή δεν είχαν εμφανιστεί ακόμα στο εμπόριο σε πολλαπλούς ρόλους τα πλαστικά δοχεία. Από βέργες λυγιάς, αγριελιάς και καλάμι μάθαμε να τα φτιάχνουμε. Δεν είναι δύσκολη η κατασκευή τους αλλά θέλει προσοχή. Η χρήση τους στα χωριά κράτησε καλά μέχρι το 1970 και όσοι ήταν τεχνίτες έβγαζαν καλά λεφτά. Από εκεί και μετά κάθε χρόνο και λιγότερο χρησιμοποιούσαν αυτό το είδος”.

Μιλώντας στα «Χ.Ν.» ο δάσκαλος και Σχολικός Σύμβουλος της 5^ης Περιφέρειας Χανίων Αντώνιος Μυλωνάκης, τόνισε: “ Μετά από συζήτηση με το 5^ο ΚΑΠΗ της πόλης μας αποφασίσαμε να έρθουμε να μοιρασθούμε όμορφες στιγμές με τα μεγάλα νιάτα και να τους ευχηθούμε χρόνια πολλά. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους εργαζόμενους εδώ στο ΚΑΠΗ που συνέβαλλαν για να πραγματοποιηθεί αυτή η γιορτή καθώς επίσης και στον λυράρη κ. Δουλγεράκη και την κα Αναγνωστοπούλου στο ακορντεόν”. 

Με αφορμή την εκδήλωση αυτή πολλοί εκ των παρόντων ηλικιωμένων βλέποντας την παρουσία των «Χ.Ν.», θέλησαν να εκφράσουν τις διαμαρτυρίες τους για την απαράδεκτη και ντροπιαστική οικονομική κατάσταση που βιώνουν με τις συντάξεις τους να μειώνονται και τα χαράτσια ως… χαριστική βολή να τους αποτελειώνουν. Ενδεικτικά καταγράφουμε τις παρακάτω δηλώσεις από απόμαχους της βιοπάλης.

 Στιγμιότυπα από την εκδήλωση.

 

 

 

Δημήτριος Βολακάκης. “ Η άγρια φορολόγηση των συνταξιούχων και των μισθωτών σε επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το 72% συνεισφέρουν στον κρατικό μηχανισμό. Από μια ληστρική επιδρομή που γίνεται είναι ότι επί του αρχικού ποσού της σύνταξης κάνουν όλες οι περικοπές με αποτέλεσμα να φορολογούμαστε ξανά…”.

Κυριάκος Μπαλής: “Συνταξιούχος κι εγώ από το Ναύσταθμο είμαι απογοητευμένος με την όλη κατάσταση…”.

 

Μανώλης Κανιολάκης: “ Έφτασα στα 92 μου χρόνια έχοντας κάνει μεγάλους αγώνες όταν ήμουν νέος για να ζήσουμε καλύτερα, αλλά η κατάσταση σήμερα είναι απελπιστική…”.

 

 

Πλάνα από τη βιντεοσκόπηση θα δείτε κάνοντας κλικ εδώ:

 

ΚΑΛΑΘΟΠΛΕΚΤΙΚΗ

 

Είναι μια τέχνη που γεννήθηκε από την αναγκαιότητα, δηλαδή ο άνθρωπος άρχισε να ψαρεύει, να καλλιεργεί τη γη, να κυνηγά, για να επιβιώσει, να παράγει δηλαδή αγαθά  προϊόντα για τις καθημερινές του ανάγκες. Έπρεπε να βρει και τα απαιτούμε δοχεία για να μεταφέρει τα προϊόντα που έβγαζε στον τόπο της κατοικίας του.

 Τα υλικά συνήθως τα έβρισκε στο περιβάλλον του. Για την καλαθοπλεκτική απαραίτητα υλικά ήταν οι βέργες που δίνουν διάφορα  φυτά και δέντρα όπως λυγιές, σκοίνος, μυρτιές, πικροδάφνη (σφάκα), παραφυάδες που φυτρώνουν στους κορμούς των ελαιοδέντρων και πολλά άλλα, όπως και το καλάμι.

 Φυσικά η ποικιλία των υλικών αυτών διαφέρει από τόπο σε τόπο και από το πλεκτό που θέλουμε να κατασκευάσουμε.

 Την τέχνη της καλαθοπλεκτικής την έμαθα στην πέμπτη και έκτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου στο χωριό μου στο Σταλό. Είχαμε την τύχη να έρθει στο σχολείο μας ένας εξαιρετικός δάσκαλος, από το Ροδοβάνι Σελίνου, Φραγκιουδάκης Γεώργιος λεγόταν, και που δυστυχώς δεν υπάρχει στη ζωή.

 Το ότι μπόρεσα ύστερα από 60 χρόνια να θυμάμαι πως πλέκεται ένα καλάθι, η  ένα κοφίνι, οφείλεται στο ότι εκείνη την εποχή από ανάγκη συνέχισα και  έπλεκα . Σήμερα θα προσπαθήσω να σας δείξω τα βασικά με απλό τρόπο και με δυο με τρία είδη βέργες. Μπορούμε να πλέξουμε με  φρεσκοκομμένες βέργες ή με ξερές που έχουν κοπεί πριν μήνες.  Για τις φρεσκοκομμένες δεν υπάρχει πρόβλημα. Για τις ξερές όμως προτού ξεκινήσουμε να πλέκομε, πρέπει να τις βάλουμε στο νερό σε ένα πηγάδι, ή σε ένα σιδεροβάρελο ή ακόμα και σε ένα ποτάμι αν υπάρχει. Σε όλες  όμως τις περιπτώσεις το νερό πρέπει να τις σκεπάζει, Για το καλάμι δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί είναι πιο εύκαμπτο. Προτιμούμε όμως να πλέκουμε με ξερό καλάμι για το χλωρό  φυράσει όπως λέμε, δηλαδή, όταν ξεραθεί χάνει όγκο και το πλεκτό μας δεν είναι σφικτό, δηλαδή κουνιούνται οι βέργες και το καλάμι και το καλάμι όπως είναι πλεγμένες. .

 Για να ξεκινήσουμε το πλέξιμο, κάνουμε πρώτα την προετοιμασία. Βρίσκουμε τις βέργες  και το καλάμι από το χωράφι, το αφήνουμε περίπου μια έως και μιάμιση εβδομάδα για να χάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο υγρό, χωρίς να έχουν ξεραθεί. Τα εργαλεία που χρειάζονται είναι ένα κλαδοψάλλιδο, όπως αυτό που κλαδεύουμε τα αμπέλια, κι ένα ειδικό μαχαίρι, που εδώ το λέμε κατσούνι, επειδή είναι καμπυλωτό. Είναι και πολύ κοφτερό όμως και με οποιοδήποτε μικρό μαχαίρι μπορούμε να πλέξουμε αρκεί να είναι πολύ κοφτερό.

 Το πλέξιμο χωρίζεται σε τρεις φάσεις.  Στον πάτο που είναι το ξεκίνημα  του πλεκτού καλαθιού μας η κοφινιού, στον κορμό που είναι το κυρίως μέρος και το χείλος και το χέρι, η τα χερούλια που είναι το τελείωμα.

 Για να ξεκινήσουμε  χρειαζόμαστε 9 βέργες για καλάθι. Οι διαστάσεις διαφέρουν ανάλογα τι μέγεθος καλάθι  ή κοφίνι θέλουμε. Οι βέργες για καλάθι  είναι πολύ πιο λεπτές από αυτές για το κοφίνι. Για ένα καλάθι μεσαίου μεγέθους των 7 έως 10 κιλών θα χρειαστούμε βέργες στο πάχος ενός μολυβιού και λίγο πιο λιανές και μακριές περίπου ένα με ενάμιση μέτρο στο ξεκίνημα και  9  βέργες. Στην συνέχεια άλλες 9 όταν τελειώνει ο πάτος ίδιου διαμετρήματος και μάκρους περίπου 80 πόντους. Αυτές θα μπουν ανάμεσα στις βέργες του πάτου όταν αυτός έχει τελειώσει και έχουν λυγίσει και έχουν στραφεί  όρθιες  90 μοίρες και θα μας χρειαστούν  ώστε να ενισχύσουν τον κορμό του πλεκτού μας καθώς και στο πλέξιμο των χειλιών και του χερουλιού (χερούλια για το κοφίνι). Επίσης θα χρειαστούν βέργαιες για το πλέξιμο του πάτου. Αυτές θα είναι πιο λεπτές και δεν μας πειράζει και αν ορισμένες είναι και  κοντύτερες.  Οι βέργες αυτές θα περιπλέκονται στις πέντε και τέσσερις που  είπαμε στην αρχή με τις οποίες ξεκινάμε. Βέβαια δεν είναι εύκολο να εξηγήσουμε τον τρόπο πλεξίματος, αυτό θα γίνει στην επίδειξη. Να κάνουμε εδώ μια παρένθεση και να πούμε ότι, την παλιότερη εποχή προτού ανακαλυφθούν και κυριαρχήσουν τα πλαστικά, το καλάθι  χρησιμοποιείτο για το μάζεμα των ελιών για την συλλογή αγριόχορτων, καθώς και για τα κηπευτικά. Το κοφίνι για να κουβαλάμε τα σταφύλια κατά το τρύγο των αμπελιών και η κοφίνα που είχε το σχήμα του κοφινιού για να κουβαλάμε τα σταφύλια από το αμπέλι στο πατητήρια για το πάτημα, Η κοφίνα ήταν 2 έως 3 φορές μεγαλύτερη από το κοφίνι, και χωρούσε  40 έως 50 κιλά σταφύλια (γι αυτό τα υλικά από τα οποία ήταν φτιαγμένη ήταν πιο χοντρά και πιο γερά.

Αφού αρχίσουμε να πλέκουμε τον κυρίως κορμό του καλαθιού και που χρησιμοποιούμε μόνο καλάμια σε αντίθεση με τον πάτο που χρησιμοποιούμε μόνο βέργες και όταν φθάσουμε στην μέση κάνουμε ένα κύκλο μόνο από βέργες ή 2 καλάμια μια βέργα. Αυτό ο κύκλος (λουρί) γίνεται για ομορφιά και για στερεότητα. Να πούμε δυο λόγια στο σημείο αυτό που έχει σχέση με το καλάμι και την επεξεργασία του για να μπορεί να πλεχτεί. Είπαμε και στην αρχή ότι προτιμούμε ξερό καλάμι για να μην φυράξει αν χρησιμοποιήσουμε χλωρό. Η διάμετρος του και το μάκρος του (μήκος και πάχος) δεν είναι απόλυτα συγκεκριμένα. Κατά την γνώμη μου  αν πάρουμε ένα καλάμι διαμέτρου ενάμιση έως δυο πόντους και μάκρος 2 έως 3 μέτρα μπορούμε να έχουμε ένα τελικό υλικό καλό

 Επεξεργασία του καλαμιού. Πρώτα τα καλάμια καθαρίζονται από το κάλυμμα, υλικό που υπάρχει στους κονδύλους με ένα μαχαίρι. Μετά με το ίδιο μαχαίρι το γυρνάμε από την χοντρή μεριά και το χαράζουμε σταυρωτά. Παίρνουμε 2 βέργες μήκους 8 -10 πόντους ξερές κι όπως είναι οι βέργες περασμένες σταυρωτά στο καλάμι, τις πιέζουμε με το χέρι μας προς τα κάτω, προς την λιανή μεριά του καλαμιού κι έτσι αναγκάζουμε το καλάμι μας να ανοίξει στα τέσσερα. Τώρα αν το καλάμι μας ήταν πολύ λεπτό, τα 4 μέρη που προκύψανε τα αφήνουμε όπως έχουν. Αν όμως είναι  πιο χοντρό τα 4 κομμάτια τα κάνουμε 8. Για το καλάθι θα πρέπει να έχουν πλάτος 3 – 4 χιλιοστά και για το κοφίνι 4 – 6 χιλιοστά.

 Αφού λοιπόν ετοιμάσαμε αρκετές τέτοιες λουρίδες του καλαμιού αρχίζουμε το πλέξιμο. Ξεκινάμε από εκεί που τελειώσαμε τον πάτο και καρφώνουμε ένα καλάμι  (λωρίδα) εκεί που τελειώνει η κάθε βέργα του πάτου, που είναι τρεις. Το πλέξιμο γίνεται  περνώντας το καλάμι πάνω από δυο όρθιες βέργες, (εσωτερικά τους) και αφήνοντας να περάσει εξωτερικά του πλεκτού μας και συνεχίζουμε και με τις άλλες δυο, βέβαια όσο και να προσπαθούμε να περιγράφουμε τον τρόπο πλεξίματος, η επίδειξη στην πράξη είναι αυτή που θα μας βοηθήσει να μάθουμε τις λεπτομέρειες, τον τρόπο πλεξίματος ενός καλαθιού ή κοφινιού.

 Φθάνοντας στη μέση αντικαθιστούμε 1, 2 ή και τα 3 καλάμια. (λωρίδες καλαμιού) με μια, δυο ή και τρεις βέργες. Κι έτσι μετά από αυτό συνεχίζουμε το πλέξιμο του υπόλοιπου πλεκτού., Βέβαια, επειδή το καλάθι πρέπει να πάρει  ένα σχήμα κουρουπωτό, δηλαδή στενό στο κάτω μέρος μετά τον πάτο φουσκωτό στη μέση και να στενεύει όσο προχωράμε προς το τελείωμα προς τα χείλη. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δεξιοτεχνία στο πλέξιμο καθοδηγώντας με τα δάκτυλα τις βέργες προς τα μέσα, ή προς τα έξω.

 Φθάνοντας στο τέλος, μας μένει, το πλέξιμο των χειλιών του και το χέρι, από το οποίο το κρατάμε όταν το μεταφέρουμε. Για το πλέξιμο των χειλών ακολουθούμε την ίδια τακτική πλεξίματος. Κάθε βέργα από τι όρθιες αφού τσακιστεί λίγο προσεκτικά για να μην σπάσει, μπαίνει πάνω από το στρογγυλό τελειωμένο καλάθι. Το σύνολο των βεργών πρέπει να είναι 18 (9 που ξεκινήσαμε και 9 που προσθέσαμε τελειώνοντας τον πάτο) και τις πλέκομε αγκαλιάζοντας 2 προς το μέσα μέρος αφήνοντας μια  προς τα έξω. Το τελείωμα μοιάζει σαν να έχει το καλάθι μας ένα μάτσο βέργες. Μένει το χέρι που αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε είναι, η αντοχή του. Για να  το πετύχουμε αυτό, χρησιμοποιούμε μια βέργα περίπου 75 πόντους μάκρος και 1 – 1,5 πόντους  πάχος. Αφού την πελεκήσουμε στις άκρες την φυτεύουμε στο χείλος του καλαθιού σε 2 σημεία που μας δίνει μια εικονική διάμετρος. Η βέργα αυτή μπορεί να είναι από λυγιά, αγριελιά, ή άλλη όμως συνήθως χρησιμοποιείται από σφάκα, γιατί είναι πιο εύχρηστη.

 Έχουμε φροντίσει να καρφώσουμε 3 βέργες ξεδιαλεγμένες στα σημεία που καρφώνουμε την βέργα που προορίζεται για το χέρι, τις 3 βέργες που καρφώσαμε συν μια που υπήρχε σε κάθε μεριά του καλαθιού, τις περιτυλίγουμε στην βέργα του χεριού και το τέλος τις πλέκουμε με αυτές του χειλιού. Εδώ τελειώνει το καλάθι μας . Φροντίζουμε να ρίξουμε μια τελευταία ματιά για να φτιάξομε κανένα καλάμι ή βέργα που περισσεύει.