ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΛΗΔΟΝΑ: Αποθεώθηκαν οι «Σταυραετοί» στο παλιό λιμάνι ενώ ο «Αροδαμός» μοσχοβόλησε τη Νέα Χώρα

25/06/2012 στο Κοινωνικά - Πολιτιστικά, Πολιτιστικά, Ρεπορτάζ

Δυο πολύ όμορφες βραδιές είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν χιλιάδες άνθρωποι από διάφορες χώρες με τις εκδηλώσεις του Κλήδονα τόσο στο παλιό λιμάνι το βράδυ της Κυριακής όσο και στην παραλία της Νέας Χώρας σήμερα με γλέντι που κρατά ακόμα.

Σημείωση: Το ρεπορτάζ θα δημοσιευθεί την Τετάρτη στα Χανιώτικα νέα και θ’ αναρτηθεί κι εδώ με πάρα πολλές φωτογραφίες.

Πάνω: Από το παλιό λιμάνι την Κυριακή το βράδυ με τους “Σταυραετούς”.

Κάτω: Στη Νέα Χώρα το βράδυ της Δευτέρας με το παραδοσιακό μουσικό συγκρότημα του Αρτέμη Πεντάρη και την Σχολή Κρητικών Χορών “Αροδαμός”.

Ακολούθησε λεπτομερής αναφορά του ομιλητή Λεωνίδα Βιγλιρή για το έθιμο του Κλήδονα με πολλά και νέα στοιχεία που πολλοί δεν τα γνώριζαν. “ Στις 24 Ιουνίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη γέννηση του Αι Γιάννη, του Προδρόμου. Μαζί με τον Αι Γιάννη, λατρεύεται και ο Ήλιος των θερινών τροπών, και ανάβονται διαβατήριες και καθαρτήριες φωτιές, για το κρίσιμο του χρόνου. Ασκούνται με τελετουργική διαδικασία η μαντεία και η μαντική, και επιδιώκεται η υγεία και το σωματικό κάλλος, με τη συγκομιδή θεραπευτικών και αρωματικών φυτών (ρίγανη, μαλοτήρα, φασκομηλιά, χαμομήλι κ.α). Από τις ποικίλες αυτές ενέργειες κι επιδιώξεις έχει πάρει και ο Άγιος ποικίλα ονόματα: Αι Γιάννης ο Κλήδονας, ο Λαμπαδάρης, ο Λαμπροφόρος, ο Φανιστής, ο Λιοτρόπης, ο Ριζικάρης, ο Ρηγανάς κ.ά.

Όσο για το θρησκευτικό περιεχόμενο της γιορτής έχουμε τις πληροφορίες από τον Ευαγγελιστή Λουκά,ότι έξι μήνες πριν πάει στην Μαριάμ ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, για τον Ευαγγελισμό είχε επίσης αναγγείλη στον Ζαχαρία ότι η προχωρημένη στην ηλικία σύζυγος του Ελισάβετ θα γεννούσε τον Ιωάννη. Γι’ αυτό και έξι μήνες πάντα, πριν από τα Χριστούγεννα, γιορτάζεται η γέννηση του Προδρόμου. Ήταν, λοιπόν, φυσικό το γεγονός εκείνο του απρόσμενου τοκετού, να θεωρηθεί θαυμάσιο και να διαλαληθεί παντού. Οι χριστιανικοί λαοί, έπειτα πρόσθεσαν την παράδοση ότι ο «διαλαλισμός», έγινε με φωτιές από τόπο σε τόπο, κι ότι αυτό συμβολίζουν σήμερα οι πυρές που ανάβονται την παραμονή της γιορτής του Αγίου. Αλλά, το έθιμο είναι γενικότερα ηλιοτροπικό, κι έξω από την Ευαγγελική παράδοση. Το βρίσκουμε στην αρχαία εποχή, όπου επιζεί η «Κληδών» , η τελετή-δέηση, που με φράσεις και λέξεις τυχαίες, λέγονται ασυνάρτητα πράγματα στη διάρκεια μαντικών ιεροτελεστιών και μετά απέδιδαν σ’ αυτές προφητικές σημασίες…

Ο λαός μας στο πέρασμα των αιώνων, αντικατέστησε τους παλαιούς τύπους λατρείας, με το χριστιανικό πνεύμα. Στη θέση του Δία, θα βάλει τον Προφήτη Ηλία, και θα τον κάμει έφορο της βροχής και των ανέμων, της αστραπής και της βροντής και θα του χτίσει εκκλησάκι πάνω στις κορυφές. Τον Αι Νικόλα θα κάμει Ποσειδώνα της θάλασσας, και προστάτη των ναυτικών. Τον Αι Γιώργη, προστάτη της στάνης και των βοσκών, και συνεχίζοντας θα δώσει στον κάθε Άγιο ένα τομέα για να τον προστατεύει. Τον Αι Γιάννη τον Πρόδρομο, θα βάλει στη θέση του Απόλλωνα, του Θεού του ήλιου και θα τοποθετήσει τη γιορτή του, πάνω στη θερινή ηλιακή τροπή, κρίσιμη κι επικίνδυνη καμπή του χρόνου. Έτσι ο Άγιος θα δώσει καλή τροπή, καλή πορεία στο θερινό ήλιο. Κι ίσως σ’ αυτή την αλλαγή του ήλιου, να στηρίζει ο λαός μας όλη τη μαντική δύναμη, που αποδίδει στην ημέρα αυτή. Θα λατρέψει τον Αι Γιάννη τον Κλήδονα, που σαν Πύθιος Απόλλωνας, θα φέρει τους τυχερούς χρησμούς, ιδιαίτερα στα ανύπαντρα κορίτσια. Και πάνω στις πηγές της ζωής, τον νήλιο, τη φωτιά και το νερό, θα στηρίξει τις μαντικές του παρατηρήσεις, για να μπορέσει να προμαντέψει το ριζικό του…”.